Sağlam uzuvla kaybedilen uzuv arasına konulan ayna sayesinde hasta, aynada iki ayak iki el gördüğünden sağlam uzuv hareket edince her iki uzuv hareket ediyormuş algısı oluşturuyor bu da hastaya moral veriyor.

Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Algoloji Bölümü'nde görevli Doç.Dr. Erdem Duman, ayna tedavisinin 4 hafta boyunca 15 dakika uygulandığında ağrıda önemli oranda azalma kaydedileceğini söyledi.

ABD’de yapılan araştırma sonrasında ayna terapisinin işe yaradığını belirten Duman, şöyle konuştu: “Fantom ağrısı herhangi bir uzvun kaybından sonra ortaya çıkan, sıklıkla bir süre sonra kaybolmakla beraber bazı hastalarda kronikleşen bir sendromdur. Olmayan bir organa ait ağrının anlatılması hasta için zor olmakla beraber tedavisi klinisyenler için sorun oluşturmaktadır. Hastalar kaybettikleri uzuvlarında olan kasılma, yanma ve batma tarzında ağrılardan şikayetçi olmaktadır. Uzuv kaybından önce çekilen ağrının şiddeti ve süresi fantom ağrısının çıkışı ve şiddetini etkilemektedir."

Duman, ABD Kaliforniya Üniversitesi Beyin ve Bilinç Merkezi Başkanı Prof. Vilayanur Ramachandran'ın 1993 yılında sol kolunu trafik kazasında kaybeden ve sürekli ağrı hisseden bir hastası için ilk kez ayna terapisini önerdiğini ve ağrısının azaldığını fark ettiğini belirterek "1996 yılında bu deneyimini paylaşmasından sonra çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Basit bir ifade ile beyin kaybedilen uzva emir vermesine rağmen bir hareket cevabı alamadığı için kaybedilen uzvun felçli olduğunu, bu yüzden ağrıdığını, hareket edebilse ağrısının ortadan kalkacağını sanmaktadır. Ayna tedavisinde hasta sağlam uzuv ve kayıp uzuv arasına karşı tarafı görmeyi engelleyecek büyüklükte bir ayna koymakta ve aynaya bakarak sağlam ayağını hareket ettirmektedir”

Sağlam uzuvla kaybedilen uzuv arasına konulan ayna sayesinde hasta, aynada iki ayak iki el gördüğünden sağlam uzuv hareket edince her iki uzuv hareket ediyormuş algısı oluşturduğunu anlatan Duman, hastanın moral bulduğunu ve ağrısının azaldığını anlattı.

Duman, şöyle konuştu: “Örneğin, biz aynaya baktığımızda beynimiz otomatik olarak görüntümüzü düzeltmek için emir verir, ya saçımızı düzeltiriz ya da koşullandırmışızdır aklımız erdiğinden beri."

Uzvu olmayan hastanın bu eksikliğini gördükçe doğal olarak eksiklikten dolayı beyinin strese girdiğini anlatan Duman, sözlerine şöyle devam etti: "Biz burada ayna yardımıyla uzvu sanki oradaymış gibi bir görüntüyü beyne verdikçe beyindeki stresi azaltır, belki de yok ederiz. Beyindeki bu rahatlama, beyinde hissedilen ağrı duyusunu da azaltacak ya da ortadan kaldıracaktır. Bir hareketin izlenmesi sırasında, o hareketin yapılmasında kullanılan kasların beyinde irtibatlı olduğu bölgelerin aktivitesinin arttığı gösterilmiştir. Hasta hayal ederek de beynin ilgili bölgelerini aktifleştirebilir fakat ayna görsel bir geribildirim sağladığında aktivite daha hızlı ve dramatik olmaktadır”

Ayna tedavisinin; amputelerde fantom ağrısı, kompleks bölgesel ağrı sendromu tip 1, elde periferik sinir geliştirilmesi amacıyla kullanılabildiğini kaydeden Duman, şunları söyledi: “2007 yılında New England Journal Of Medicine’de yayımlanan bir makalede, ABD’de bir askeri hastanede fantom ağrısı ile takip edilen hastalar 3 gruba ayrılmış, bir gruba ayna kullanması, diğer gruba uvzunu hareket ettirdiğini hayal etmesi ve 3. gruba da ayna yerine yansıtıcı özelliği olmayan mat bir cisim konularak sağlam uzuvlarını hareket ettirmeleri söylenmiştir. Ayna kullanılan gruptaki hastaların tamamında ağrılarında azalma tespit edilmiş, bu hastaların 2 yıllık takiplerinde ağrısı kaybolan hastaların hiçbirisinde ağrı tekrarlanmamıştır. Ayna tedavisi 4 hafta boyunca 15 dakika uygulandığında ağrısı önemli oranda azalma kaydedilmiştir. Ayna tedavisi; amputelerde fantom ağrısı, kompleks bölgesel ağrı sendromu tip 1, elde periferik sinir geliştirilmesi amacıyla kullanılabilmektedir.”