D. Karadeniz’in sahil kesimlerinde iklim şartlarının sıcak olması sonucu bu yıl dördüncü sürgün hasadının yapılmasına neden olurken yaş çay üreticileri, biçtikleri çayları özel sektör firmalarına; kuru çay, yakacak kömür, odun ve gıda maddeleri karşılığında veriyor.

Yoğun bir şekilde dördüncü sürgün çay hasadına devam eden üreticiler, Çaykur'un yaş çay kampanyasını kapatması nedeniyle ürünlerini sadece özel sektöre satabiliyor. Bazı özel sektör firmaları ise bu sürgünde yaş çay karşılığında üreticiye kömür, kuru çay veya çeşitli gıda maddeleri veriyor.

Çay Üreticileri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (ÇAYÜDAD) Başkanı Mustafa Mavi, bu sürgünde bölgedeki yaş çay rekoltesinin yaklaşık 100 bin tonu bulacağını tahmin ettiklerini belirterek, “Özellikle Doğu Karadeniz'in kıyı kesimlerinde iklim şartlarının uygun olmasından dolayı dördüncü sürgünde yüksek miktarda çay olgunlaştı. Normalde çayda dördüncü sürgün pek olmaz. Ancak bu yıl şartların uygun olması nedeniyle dördüncü sürgün çay hasat ediliyor. Rekolte sürekli yükseliyor. Özel sektör bunu fırsat bilerek yaş çay karşılığında kuru çay, kömür veya gıda maddesi veriyor. Üreticinin elinde geçmiş dönemlerden kalan yeterince kuru çay var. Üretici yaş çayı toplasa bir dert, toplamasa başka bir dert. Üreticiye yaş çay karşılığında para yerine kuru çay verilmesine artık alışıldı. Kömür ve gıda maddelerine de yavaş yavaş alışılmaya başlanıyor. Özel sektör yaş çayı kilogramı 70 kuruştan almaya başlamıştı. Miktar arttığı için fiyat 50 kuruşa kadar indirildi. Bir ton yaş çaya 500 kilogram kömür veriliyor. Vatandaş zor durumda, özel sektör fırsat kolluyor. Bu ürünü toplamazsa gelecek yıl mart ayında makasla kesip çay bahçesine dökmek zorunda kalacak. Aksi takdirde çay bahçeleri sezona hazırlanamaz. Yaş çay toplayan işçilerin bedelleri karşılanamaz duruma geldi. Özellikle kuru çay zorlaması çay piyasasının değerini düşürüyor. Üretici, ürünü karşılığında çay fabrikasından kendisine kilogramı 10 liradan verilen kuru çayı piyasada 3 liraya satıyor. Bu da çay piyasasının dengesini bozuyor. Firmalar kendi kendine ihanet ediyor. Çay kanunu çıkmadığı için bu sorunlar yaşanıyor. Türkiye'ye 70–80 bin ton kaçak çay girdiği söyleniyor. Fabrikaların birçoğu legal yollardan aldığı faturalarla illegal yollardan aldığı çayları paketleyerek piyasaya sürüyor. Küçük firmalar sorunlarla boğuşuyor, büyükleri çay sektöründe at oynatıyor." ifadelerini kullandı.

Yaşadıkları sıkıntıları dile getirerek tepki gösteren yaş çay üreticileri ise Çaykur'un çay alım sezonunu kapattığını, özel sektörün de bunu fırsat bildiğini belirterek, "Kilogramını 65 kuruş olarak satacağımızı düşünerek bahçeye girdik. Öğle olmadan fiyatı 55 kuruşa düştü. Özel sektörle böyle mi uğraşacağız. Bahçeye girdiğimize pişmanım. Çay karşılığında kömür veriyorlar. Böylece yaş çayın kilogramı 40 kuruşa kadar düşüyor. Devlet buna el koymazsa biz perişan olduk. Çektiğimiz sıkıntıyı kimse çekmez, insan gücü buna tahammül edemez.” diye konuştu.

Bir başka üretici ise hasat ettikleri dördüncü sürgün çayı Çaykur'un almadığını, özel sektör firmalarının ise düşük fiyat verdiğini ifade ederek, "Fabrikatörlere hamallık ediyoruz. Dalında bırakmaktansa toplamak zorundayız. Yevmiyesini dahi kurtarmıyor. Yaş çay karşılığında kömür veriyorlar; ne kömürü olduğu belli değil. Zeytin, peynir, domates, tarihi geçmiş, bozulabilecek ürünleri veriyorlar. Ne olduğu belli değil." dedi.

Üreticiler, dördüncü sürgünde çayın çok ucuza satıldığını dile getirerek, "Zahmetimizin karşılığını alamıyoruz. Mecburuz çocuk okuttuğumuz için. Aldıkları ürünün bedelini iki yıl sonra ödeyecek fabrikalar dahi var. Topladığımız yaş çayı verip, ücret yerine kuru çay alacağız." ifadelerini kullandı.
 
İLGİLİ HABER:
'ÇAY'DA MEYDAN ÖZEL SEKTÖRE KALDI!