Türkiye’nin en büyük çay üreticisi konumundaki ÇAYKUR’da mevsimlik işçiler, çalışma sürelerinde yaşanan sorunların çözülmesini bekliyor.

Sefa Bilgitekin ANKARA
Geçtiğimiz yıl ÇAYKUR ile Hak- İş’e bağlı Öz Gıda İş Sendikası arasında imzalanan ek protokolle, mevsimlik işçilerin çalışma süreleri 120 günden 180 güne çıkarılmıştı. Ancak sayıları 11 bini bulan sezonluk çalışanlar, yılın geriye kalan süresinde sıkıntılar yaşadıklarını belirterek yılda dört-beş ay çalışmak yerine yapılacak düzenleme ile sürekli işçi olmak istiyor.

İŞE DE ALINMIYORLAR
İşçilerin yaşadığı sıkıntıları gazetemize değerlendiren yetkili sendika konumundaki Öz Gıda İş Sendikası Başkan Yardımcısı Ali Tevfik Hançeroğlu, sıkıntının yeni olmadığını, 80 yıllık bir süreç olduğunu belirterek “Sezonluk çalışma olduğu için orada çalışanlar, sezon dönemi hariç kalan aylarda herhangi bir işte çalışamıyor. Çalıştıkları süre ise kısıtlı. Bu işçiler 2018’e kadar 4 ay çalışırken, imzalamış olduğumuz protokol sayesinde en az altı ay çalışır duruma getirdik. Ancak sezonluk iş olduğundan dolayı, işsiz kaldıkları süre içerisinde ‘işsiz’ sayılmıyorlar. İŞKUR’un verdiği işsizlik maaşı gibi haklardan yararlanamıyorlar. Bu sıkıntının giderilmesi için hükûmet empati yaparak, çözüm bulmalı” dedi.

BÜTÜN ÇAY İŞÇİLERİ BENZER DURUMDA
Kendilerinin dört-beş ay çalışıp kalan zamanları boş geçirdiklerini, bir yere iş başvurusu yaptıklarında ‘sizin zaten işiniz var’ denildiğini söyleyen işçiler “Primlerimiz de ödenmiyor. SGK primlerimizi kendimiz yatırıyoruz. Kısa zamanda aldığımız maaşlar da SGK primine gidiyor” diyor. Öz Gıda İş Sendikası Başkan Yardımcısı Ali Tevfik Hançeroğlu, bu sıkıntının sadece Rize’de olmadığını belirterek “Giresun’da 1, Trabzon’da 9 ve Artvin’de de 4 olmak üzere toplamda 30’a yakın fabrika var. Hâlihazırda çalışan işçilerin yüzde 55’i asgari ücret alıyor. Bunu çözersek en fazla göç veren bölge olan Karadeniz’i kurtarırız” dedi.

KAMU TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ TALEPLERİ, BAKAN SELÇUK'A İLETİLDİ

Genel Başkan Mahmut Arslan Başkanlığındaki HAK-İŞ heyeti kamu toplu iş sözleşmelerine ilişkin talebini iletmek üzere, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ile bir araya geldi.

KonfederasyonA bağlı 62 bin işçiyi ilgilendiren kamu toplu iş sözleşmeleri çerçeve protokolü görüşmeleri kapsamında Genel Başkan Mahmut Arslan, 5 Temmuz 2019 tarihinde Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’a HAK-İŞ’in taleplerini iletti. Görüşmeye, HAK-İŞ Genel Başkan Yardımcıları Mehmet Şahin ve Settar Aslan ile kamu işyerlerinde örgütlü HAK-İŞ’e bağlı sendikaların Genel Başkan ve yöneticileri katıldı. Basına kapalı olarak gerçekleştirilen görüşmenin ardından Genel Başkan Mahmut Arslan, basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

“696 KHK İle Kadroya Geçenler de Çerçeve Protokole Dahil Edilmeli”

Arslan, HAK-İŞ 2019 yılı kamu toplu iş sözleşmesi çerçeve protokolü kurulu tarafından hazırlanan teklifleri Bakan’a sunduklarını, ayrıca çalışma hayatının temel sorunları, toplu iş sözleşmesini doğrudan ve dolaylı olarak ilgilendiren konulara ilişkin görüşlerini ifade ettiklerini söyledi. Kamu işyerlerindeki üyelerinin yaşadıkları sorunları da dile getirdiklerini söyleyen Arslan, “696 sayılı Kararname ile kadro alan kamuda çalışan yaklaşık 1 milyona yakın arkadaşımızın yaşadığı sorunları ifade ettik ve onlar için kamu toplu iş sözleşmesi çerçeve protokolüne dahil edilmesini istediğimiz hususları arz ettik” dedi.

Bakan Selçuk’un büyük bir dikkat ve nezaketle talep, teklif ve görüşlerini dinlediğini, notlar aldığını söyleyen Arslan, heyette bulunan sendikalarının başkan ve yöneticilerinin de kendi sendikaları ve işyerleri ile ilgili sorunlarını dile getirdiğini ifade etti. Arslan, “Son derece verimli, karşılıklı saygı ve sevgi içerisinde çok güzel bir toplantıyı sonuçlandırmış olduk” dedi.

Taban Ücret ve İyileştirme Talebi

Arslan, HAK-İŞ’in ücret zamlarına ilişkin talebini de açıkladı. Arslan, şunları kaydetti:

“Biz kamuda 4.250 TL brütün altında ücret alan arkadaşlarımızın ücretlerinin öncelikli olarak 4.250 TL bürüte çekilmesini, bu yükseltmeden sonra tüm işçilerin toplu iş sözleşmesinin yürürlük başlangıç tarihindeki aylık çıplak brüt ücretlerine 360 TL, günlük brüt çıplak ücretlerine 12 TL iyileştirme yapılmasını, bu yükseltme ve iyileştirmeler yapıldıktan sonra işçilerin aylık brüt çıplak ücretlerine birinci altı ay için yüzde 15, iki, üç ve dördüncü altıncı aylarda da enflasyon artı yüzde 5 refah payı ilave edilmesini talep ediyoruz.

Sosyal yardımlarda da bir kısım iyileştirmeler yaptık. Ek ödemeler daha öncede bir defa yapılıyordu. Bizim talebimiz mayıs ve eylül aylarında 1.250’şer TL’lik bir ek ödeme yapılması. Yine sosyal yardımlarda birinci yıl 575 TL, ikinci yıl 650 TL sosyal yardım, yemek yardımında yine brüt çalışma günleri için birinci yıl 20 TL, ikinci yıl 22 TL. Aile ve çocuk yardımı devlet memurlarına ödenen aile ve çocuk yardımı ödenmesini ancak eşleri de çalışıyorsa aynı yardımında eşlere de verilmesi ve bir de giyim yardımı konusunda 500 ve 600 TL olarak ödenmesini talep ediyoruz.”

Arslan, toplu iş sözleşmelerinde bunların dışındaki var olan maddelerin ücret zamları oranında artırılması, olmayanların da talepleri dikkate alınarak dahil edilmesini istediklerini söyledi.

Mevsimlik ve Geçici İşçilere İlişkin Talepler

Arslan, HAK-İŞ’in taleplerini de ana hatlarıyla basın mensuplarıyla paylaştı. Arslan, şunları kaydetti:

“Birincisi geçici ve mevsimlik işçilerimizin başta Orman Genel Müdürlüğü’nde çalışan yangın işçileri olmak üzere, ÇAY-KUR Genel Müdürlüğü’nde çalışan arkadaşlarımızın geçen yıl olduğu gibi bu yıl da vizelerinin verilip, 9 ay 29 gün çalışmalarını ÇAY-KUR’da da en az 6 aylık süreyle çalıştırılmaları konusundaki hem kararnamede yer alan hem de tarafımızla imzalanmış protokol ile desteklenmiş hususun yerine getirmesini istiyoruz. Şu anada kadar Maliye Bakanlığı’ndan bir vize kararı henüz çıkmadı. Dolayısıyla burada arkadaşlarımız büyük bir beklenti içerisinde. Orman Genel Müdürlüğü’nde yangınla mücadele ediyoruz. Bu gerçekten hem ülkemiz ormanları, hem ülkemizin güvenliği hem de çalışanlarımızın geleceği için son derece önemli. ÇAY-KUR’da şu anda arkadaşlarımız çalışmalarına devam ediyorlar. Orada da sürelerin dikkate alınarak bir an evvel vizelerin verilmesini istiyoruz.

İkincisi 696 kararname ile kadro kapsamına alınan ve sayıları 1 milyonu bulan arkadaşlarımız ile kadro alamayan ve KİT’lerde kadro kapsamı dışında kalan arkadaşlarımızın 2018 yılı ücret zamları ne yazık ki Yüksek Hakem Kurulu tarafından belirlenen yüzde 4 yüzde 4 şeklinde kalmıştır. HAK-İŞ olarak bu konuda yaptığımız pek çok görüşmeye rağmen, şu anada kadar bu arkadaşlarımızın enflasyon farkları ödenmedi. Biz 2020 Ekimini beklemeden bu yıl ki kamu sözleşmelerinin içerisine bu arkadaşlarımızın da dahil edilerek kamuda yapılacak toplu iş sözleşmesi ile elde edilecek hakların ve sosyal hakların bu arkadaşlara da uygulanmasını talep ediyoruz. Gerçekten ciddi bir mağduriyet var. Binlerce arkadaşımızın bu konuda talepleri var.”

Yaklaşık 400 bin HAK-İŞ üyesinin özellikle enflasyon farkı talebine ilişkin dilekçeleri bulunduğunu ve bu dilekçelerin sadece görsellerini Sayın Bakan’a takdim ettiğini ifade eden Arslan, “HAK-İŞ’in büyük bir odası bu dilekçelerle dolu. Bakanlıkta uygun bir yer bulur bulunmaz bu dilekçeleri bakanlığa teslim edeceğiz. Bu arkadaşlarımızın talepleri de enflasyon farkının kendilerine ödenmesi ve çerçeve protokole kendilerinin dahil edilmesidir” dedi.

“Masada Sonuçlandırılmasını Umut Ediyoruz”

Arslan, “Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde bazı sendikalarımız son aşamaya geldiler. Bazıları grev, bazıları uyuşmazlık kararı alma aşamasında. Toplu iş sözleşmelerinin kısa zamanda, masada uzlaşma ile sonuçlandırılmasını umut ediyoruz. Sayın Bakanımız ile de bu duygu ve düşüncelerimizi paylaştık. HAK-İŞ, üyelerimizin razı olmadığı, çalışanların razı olmadığı hiçbir toplu iş sözleşmesini bugüne kadar imzalamamıştır, burada da üyelerimizin talepleri doğrultusunda, toplu sözleşme müzakerelerini sonuçlandırmak için çaba sarf edeceğiz. Umarım grev kararı, grev uygulaması yapılmadan toplu iş sözleşmelerini hep birlikte sonuçlandırmış oluruz” dedi.