Kenan Evren: Yargılanmam intihar ederim

"12 Eylül darbecilerini yargılayalım" sözünü "Sulu şaka" olarak değerlendiren Erdoğan'a, Baykal'dan son dakika manevrası geldi. Baykal Anayasa değişikliği için kurmaylarına talimat verdi. İki partinin önde gelenleri görüştü. 12 Eylül'ün Paşa'larına yargı yolu göründü. 12 Eylül'ün Paşası Kenan Evren konuyla ilgili konuştu. Hürriyet yazarı Ertuğrul Özkök, köşesinde Evren'le yaptığı konuşmaya yer verdi.

Paşa zaturre geçirmiş

SABAH erken saatlerde 7'nci Cumhurbaşkanı Kenan Evren aradı. Her zamanki diri, dinç sesi gitmiş, yaşlılık emareleri iyice artmış bir ses gelmiş. Önce "Geçmiş olsun" dedim. O yaşlarda zatürreenin ne kadar tehlikeli olduğunu bilenlerdenim. Zatürreenin ardından kalp damarlarında tıkanıklık teşhis edilince, by-pass ameliyatı geçirmiş. İzmir'deki evinden, Yalıkavak'taki yazlığına gitmeye hazırlanıyordu.

92 yaşıma geldim

Tabii ki sohbet konumuz, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Deniz Baykal'ın, 12 Eylül askeri harekátını yapanların yargılanması için başlattığı girişimlerdi. "92 yaşıma geldim. Artık fazladan yaşıyorum" diyerek başladı ve şöyle devam etti:

Biz durup dururken mi bu işe girdik

"12 Eylül döneminin sorumlularının yargılanması konusunu sık sık gündeme getiriyorlar. Beni yargılamak isteyenlere, memleketin o günkü halini hatırlatmak isterim. Günde 20-25 kişi öldürülüyordu. Kars'ın otobüsü Erzurum'dan, Erzurum'unki Tunceli'den geçemiyordu. Mahalleler bölünmüştü. Polis birçok mahalleye giremiyordu. Yani biz durup dururken mi bu işe girdik."

Haydi şimdi hepsini yargılayın

Evren, yargılamanın hukuki bazı ayrıntılarına da değindi: "Beni yargılatmak isteyenlere şunu da hatırlatmak isterim. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin İç Hizmet Kanunu'nda madde var. Bir emir kanunsuzsa, suçsa, sadece emri veren değil, uygulayan da sorumludur. 12 Eylül harekátını, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bütün mensupları uyguladı. Haydi şimdi hepsini yargılayın."

1982 Anayasasını halk kabul etti

Devam etti: "Biz o dönemde bir anayasa hazırlattık. 1982 Anayasası'nı halkın oyuna sunduk. Yüzde 92 gibi dünyada az rastlanır bir oy çokluğu ile kabul edildi. Halkın kabul ettiği bu Anayasa'nın geçici maddeleri vardı. Onlar da kabul edildi. Neydi o maddeler? İçlerinde 12 Eylül sorumlularının yargılanamayacağı maddesi de vardı."

Halk yargılansın derse yargılanmam intihar ederim

Evren konuşmasını, önümüzdeki günlerde epey yankı uyandıracak şu sözleri ile tamamladı: "Bugün Milliyet Gazetesi'nden bir arkadaşınızla konuştum. Ona da söyledim. Beni yargılamak mı istiyorsunuz? Buyurun gidip halka sorun. Bir referandum yapın. Evren Paşa yargılansın mı diye sorun. Eğer halk 'Evet yargılansın' derse, milletimin önünde herkese söz veriyorum. Bu işi yargıya bırakmam. İntihar ederim."

Bu lekeyle yaşayamam

Sözlerinde ne kadar samimi olduğu göstermek için olsa gerek bir kere daha tekrarlıyor: "Evet, açık açık söylüyorum. İntihar ederim. Çünkü bu lekeyle yaşayamam."

12 Eylül'ün hedefi

Bu sözler, 12 Eylül'ü yapanları tarafının en tepesinden geliyor. Dün bir de 12 Eylül'ün hedefi olan kişilerden biriyle konuştum.

12 Eylül öncesi MHP'nin önde gelen teorisyenlerinden, daha sonraki yıllarda Kültür ve Turizm Bakanlığı yapmış bir siyasetçi, Agah Oktay Güner aradı. "Gözlerinden öperim kardeşim. Eline sağlık" diye başladı.

"Ben 12 Eylül'den sonra 12 ay hapis yattım. Yani aslına bakarsan 12 Eylül mağduru bir siyasetçiyim. Sana şunu söylemek isterim. Bu yazıdan dolayı seni tebrik ederim. Eğer 12 Eylül öncesinde Ecevit ve Türkeş evet deseydi ve seçime gitseydik, 12 Eylül olmazdı."

12 Eylül'de memleket kurtuldu

Agah Oktay Güner, 12 Eylül öncesinde evinin önünde saldırıya uğradı ve silahla yaralandı: "Omzumdaki mermi hálá duruyor. Çünkü çıkarmaya kalksalar, en küçük kaymada kolum felç olacak. 12 Eylül'den sonra içerde Erbakan'la karşılaştım. Ağlıyordu, 'Bayramın ikinci günü bizi içeri kapattılar' diyordu. Kendisine, 'Hocam siz bayramın birinci günü dışarı çıkabiliyor muydunuz' dedim. İnsanlar sokağa çıkamıyordu. O nedenle diyorum ki, evet 12 Eylül'de bizler siyaseten mağdur olduk, ama memleket kurtuldu."

Türkiye'de artık askeri darbe falan olamaz

Biliyorum, birçok yerden bombardımana uğrayacağım. Ne darbeciliğim kalacak, ne asker yalakalığım. Ben sadece bir dönemin gerçeklerini yazıyorum. O günleri yaşayanlar zaten biliyor. Yaşamayanlara da anlatmak istedim. Hepsi bu. Türkiye'de artık askeri darbe falan olamaz.

Çünkü mazimizde çok büyük acılar var.