Rize’nin genelindeki mezar kitabelerinin ilçe ilçe tescil edilerek kitaplaştırılması projesinin ikinci adımı, “Rize Hemşin İlçesi Tarihi Mezar Kitâbeleri” adlı eserle atıldı.

Rize’nin kültürünün ve tarihinin tanıtımını “Rize Kitaplığı” serisi ile yayın ilkesi belirlemiş olan Kaknüs Yayınevi, İshak Güven Güvelioğlu, Murat Ümit Hiçyılmaz ve Mustafa Gürdal tarafından hazırlanan “Rize Hemşin İlçesi Tarihi Mezar Kitâbeleri” adlı eseri yayınladı.

Rize’deki tarihi mezar taşlarıyla ilgili büyük proje

2001 yılında Veysel Atacan ve Serdar Bekar tarafından hazırlanan “Rize Hemşin Yöresi Osmanlı Mezar Taşları ve Kitabeleri” adlı eser sayesinde değer ve önemleri daha çok anlaşılan tarihi mezar taşlarının, her geçen gün yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olmalarından ötürü tespit edilmeleri ve gelecek nesillere aktarılmaları için kitap önemli bir kaynak oldu. Bu amaç ile araştırmacı-yazar Recep Koyuncu’nun başlattığı bütün ilçelerdeki mezar taşlarının ayrı ayrı tescillenip kitaplaştırılması projesi, İyidere ilçesinden sonra Hemşin ilçesi ile devam ettirilmiş oldu. Araştırmaların yakın bir zamanda Derepazarı ve daha sonra da Pazar ilçeleri ile devam edeceği belirtildi.

108 adet mezar taşı ve 10 adet diğer kitâbe

“Rize Hemşin İlçesi Tarihi Mezar Kitâbeleri” adlı kitap, 7 aylık bir arazi envanter çalışması sonucunda tespiti yapılan 108 adet mezar taşının tam sayfa fotoğrafı ve hemen altında günümüz Türkçesine tercümesini sunmakla kalmayıp, aynı zamanda ilçede tespiti yapılan cami, çeşme ve serender kitâbelerinden önemli görülen 10 adet kitâbeyi de tercümeleri ile birlikte okuyuculara sunuyor. Mezar taşlarının içeriği ve genel yapısı ile ilgili teknik bilgilere de ulaşılabilen kitap 224 sayfadan oluşuyor.

Hemşin Tarihi ile ilgili çarpıcı bilgiler

Kitabın bir diğer özelliği ise 70 sayfalık bir tarihçe kısmına sahip olması. Bu bölümde Hemşin ile ilgili şimdiye kadar hiçbir tarihçi tarafından değerlendirilip gün yüzüne çıkarılmamış birçok belge ve bilgi göze çarpıyor. Özellikle ilçeye ait tapu tahrir defterlerinin ve nüfus defterlerinin içerdiği bilgilerin yanısıra yöredeki şahıs arşivlerinden elde edilen bilgiler de kitapta bir bir sunularak, Hemşin Tarihine farklı bir boyut kazandırılmış. İshak Güven Güvelioğlu, Murat Ümit Hiçyılmaz ve Mustafa Gürdal tarafından ortak imza ile yazılan önsözde bu durum şöyle belirtiliyor; “Kitapta, Hemşin mezar taşlarının yanı sıra, genel olarak Hemşin tarihine de değinilmiş, şimdiye kadar yazılagelen birbirinin tekrarı niteliğindeki bir takım bilgiler, Osmanlı belgeleri ışığında incelenmiş ve bu alandaki boşluk bir ölçüde doldurulmuştur. Çalışmamızın, Hemşin üzerine yapılacak bundan sonraki çalışmalara da bilimsel anlamda yön vereceği ve Hemşin tarihini ideolojik kısır döngüsünden kurtaracağını ümit ediyoruz.”

Kitapta ayrıca Hemşinlilerin etnik kimlikleri ve kültürleri üzerine oynanan oyunlara da atıfta bulunularak, bu alanda birbirinin tekrarından ve ideolojik yaklaşımlardan öteye gidemeyen kısır tartışmalara açıklık getirilerek, konu detaylı bir şekilde incelenerek okuyuculara sunuluyor.

Kitabın Pazar'da Tekbir Kırtasiye ve 0541 861 53 53 numaralı telefondan temin edilebileceği belirtildi.