Dünyanın en saygın sağlık merkezlerinden biri sayılan ABD'nin Minnesota eyaletindeki Mayo Clinic'te görev alan Prof. James R. Cerhan, kansere karşı korunmak için 6 tavsiye sunuyor.

Kanser konusunda özellikle ailesinde bu hastalık görülen kişilerin dikkatli olması gerekiyor. Bu kişiler erken yaştan başlamak üzere sık sık kontrol ve testten geçmeli. Şimdiye kadar yapılan milyonlarca araştırma sonucunda kanserden korunmak için altın değerinde altı önerimiz şöyle:

İŞTE ALTI ALTIN ÖNERİ

Kesinlikle sigara içmeyin ve tütün kullanmayın. Eğer kullanıyorsanız derhal bırakın.

Meyve, sebze ve bitki tohumlu (kuru baklagiller, mercimek, pirinç dahil) besin maddeleri içeren bir diyet yapın.

Kırmızı et ve alkol tüketimini en aza indirin.

Fiziksel olarak aktif bir yaşam seçin. Bol bol spor ve yürüyüş yapın.

Kilonuzu dengede tutun. Vücut kitle indeksini 6 ayda bir kontrol edin.

Güneşte kalma süresini en aza düşürün. Halkın yaşam tarzı değiştikçe kanser türleri de ülkeden ülkeye değişti. Kanser türleri ülke halklarının sosyoekonomik durumlarına göre farklılık göstermeye başladı. Zengin ülke halkları ile fakir ülke halklarının kanserleri de farklı oluyor.

Modern yaşam riskli

Sağlık kontrolleri yeterince yaygınlaşmamış kalkınmakta olan ülkelerde rahim kanseri artarken, düzenli rahim testlerinin yapıldığı gelişmiş ülkelerde rahim kanserine yakalanan kadınların sayısında büyük düşüş görüldü. Sosyoekonomik yükseliş gösteren ülkelerde obezite, alkol ve sigaraya dayalı olarak akciğer ve meme kanseri vakaları arttı. Örneğin ABD'de akciğer kanseri ölümleri meme kanseri ölümlerini aştı. Modern yaşam tarzının kansere olan etkisini tam olarak bilmiyoruz sadece şu anda elimizde olan verilere göre konuşabiliyoruz. Bir sürü bilinmeyen var. Cep telefonu, internet, çevre kirliliği, haşere ilaçları, suni gübreleme, kola türü içececekler, besin maddelerinin içindeki tatlandırıcılar, çeşitli boyalar, kimyasal maddeler, plazma televizyonlar, mikrodalga ısıtıcılar, mutfak aletleri ve fast food ile ilgili yüzlerce araştırma yapılıyor.

Henüz meme kanserinin sebebi kesin olarak bilinmiyor. Kanserli meme mamografilerinde bir yoğunluk gözleniyor ancak bunun sebebi bilinmiyor. Genetik etkilerin meme kanseriyle ilişkisi kesin olmakla birlikte meme kanserinin yüzde 50 nedeni hâlâ meçhul. Fiziksel faaliyet ve bol spor meme kanseri riskini azaltıyor. Diğer kanserler gibi meme kanserinin de diyet bağlantılı olduğu doğru ancak kesin değil. Az et, bol sebze ve meyve meme kanseri riskini azaltıyor.

Tehlike 65'ten sonra

ABD'de meme kanserine yakalananların yüzde 50'si 65 yaş üzerinde. Meme kanseri riski diğer kanserlerde görülenden farklı olarak hormonal hassasiyeti yüksek olan menapoz yaşının hemen başında artar. Dünya ortalamasında Çin, Japonya, Vietnam, Hong Kong kadınlarına baktığınızda sağlıklı diyet nedeniyle kanser riski 65'den sonra düşüktür. Oysa Batı ülkelerinde özellikle beslenme bozuklukları ve obezitenin çoğunlukta olduğu ülkelerde menapozdan sonra risk artmaya başlar, 65 yaşından sonra yükselir.

Meme kanseri riskli ilaçlar:

* Menapoz döneminde alınan hormon yenileme ilaçları.

* Ağızdan alınan doğum kontrol haplarının 1960-1970 yıllarında üretilen türleri kesin. Yeni tipleri de hâl⠓zanlı” durumunda.

* 1970'ten sonra üretilen doğum kontrolü hapları üzerine yapılan araştırmalar kesin kansere yol açıyor dedirtmedi. Risk az da olsa hâlâ var.

* Hormon yenileme yöntemleri ve ilaçları yüzde 100 meme kanserine yol açarken doğum kontrol hapları sadece hapların kullanıldığı süre içinde meme kanserine yol açtı ve kadınlarda kansere yakalanma riskini artırdı. İlaç kesildikten sonra bu risk yavaş yavaş azaldı ve 10 yıl içinde ortadan kalktı.

Prof. James Cerhan kimdir?

ABD'nİn önde gelen kanser önleme uzmanı. Çevre ve kanser, kanser ve genel halk sağlığı, kanser ve moleküler genetik epidemioloji, yaşlılık, ilaçlar, nörolojik immünolojik sistemlerin kanserle olan ilişkisi, uzmanlık alanı. IOWA Üniversitesi, Minnesota Üniversiteleri'nde kanser epidemioloji kürsü başkanı ve Mayo Clinic Kanser Epidemiolojisi bölüm başkanıdır. Çok sayıda kitabı, 100'e yakın yayını bulunuyor.

500 bin hasta geliyor

Mayo cliniC dünyanın en büyük ve en geniş teşkilatlı sağlık merkezi. ABD içinde Arizona, Minnesota ve Florida eyaletlerindeki hastaneleri dünyanın en büyük ve modern hastaneleri arasında birinci, kanser hastaneleri sıralamasında üçücü sırada bulunuyor. 50 bin uzmanın çalıştığı Mayo Clinic yılda 500 bin hasta kabul ediyor. Kanser alanında en son buluşları uygulayan Mayo Clinic, ABD'nin uluslararası üne sahip bir numaralı hastanesi.

Kadında meme, erkekte prostat

KANSER dünyada ölüme neden olan sebeplerin en başında geliyor. Akciğer, mide, karaciğer, kolon ve meme kanserleri en çok ölüme neden olan kanserler arasında yer alıyor. Ancak kanserlerin yüzde 30'u önceden engellenebilirken, sigara ve tütün ürünleri kansere neden olan unsurların başında yer alıyor. ABD Kanser Topluluğu tarafından derlenen istatistiklere göre, kadınlar arasındaki en yaygın kanser türü meme kanseriyken, erkeklerde en sık rastlanan kanser prostat kanseri. İşte kadın ve erkeklerde en çok rastlanan kanser türlerinin listesi:

KADIN

Meme kanseri

Akciğer kanseri

Kolon kanseri

Rahim kanseri

Lenf kanseri

Cilt kanseri

ERKEK

Prostat kanseri

Akciğer kanseri

Kolon kanseri

Mide kanseri

Karaciğer kanseri

Ağız kanseri