Krize karşı son çareleri DUA
ABD'de başlayıp Avrupa'ya ulaşan ekonomik sarsıntı üzerine İngiliz Kilisesi duaya sarıldı. Peki bizim ilahiyatçılar bu duruma ne diyor?
Kilise "Bugünlerdeki Ekonomik Durum için Dua" başlıklı bir dua yazdı ve web sitesinde yayınladı. İlahiyatçılar ise, "İslam'da ısmarlama dua olmaz, Müslüman her koşulda Allah'a yönelir" diyor..
ABD'de patlak verip daha sonra Avrupa'ya da sıçrayan ekonomik krize karşı İngiltere Kilisesi dua hazırladı. İngiliz hükümetinin bir yıl içerisinde iki özel bankayı devletleştirmek zorunda kalmasının ardından, geçtiğimiz haftadan bu yana ülkede mali piyasalarda yaşanan karmaşa üzerine kilise olaya el attı. Ulusal Dua Düzenleme Meclisi üyesi rahip Peter Moger'in yazdığı, 'Bugünlerdeki Ekonomik Durum İçin Dua' başlıklı dua, kilisenin web sitesinde yayınlandı. Kilise ayrıca ev bütçesini denkleştirmeye çalışanlar, borçları için endişelenenler, borç içinde yaşayanlar, akıllıca maddi idare için dua gibi bir dizi yeni dua ile maddi zorluk içinde manevi teselli arayanlar için duaya web sitesinde yer verdi.
BAŞPİSKOPOS DESTEĞİ
Tanrıya seslenilen 'Bugünlerdeki Ekonomik Durum İçin Dua' nın sözleri şöyle: "Tanrım, tüm dünyada sulh ve sükunetin bozulduğu günlerde yaşıyoruz... Fiyatlar yükselirken, borçlar artarken, bankalar batarken, işler kaybedilirken huzuru bize hediye et... Sevgi gösteren Tanrım, korkularımızda bizi yalnız bırakma, dualarımızı duy, karanlıkta ışık ve ayağımızın altından kaymakta olan kumun içinde bize manevi güç ver... Gerçek sevincin bulunacağı yerde kalplerimizi onar... Amin..." Duayı onayladığı belirtilen Kanterbury Kilisesi Başpiskoposu Dr. Rowan Williams da konu hakkında, "Uluslararası mali bir girdap içinde olduğumuz bu günlerde kilisenin dua önermesi önemlidir" açıklamasını yaptı. Kraliçe II'inci Elizabeth'in başında olduğu ülkenin en yüksek diyanet makamı olan İngiltere Kilisesi'nin lideri Dr. Rowan Williams, ruhani bir lider olmasının yanısıra ülkesindeki siyasi ve sosyal konulara olan ilgisiyle biliniyor. Kanterbury Kilisesi Başpiskoposu Dr. Rowan Williams, aynı zamanda dünyadaki tüm Anglikan inancında olanlarında lideri sayılıyor. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre İngiltere'de yetişkinlerin üçte ikisi dua ediyor. İsa Peygambere seslenilen 'Akıllıca Mali İdare Duası'nda ise şöyle deniliyor: "Bize güvenilerek verilen kaynakları kullanmada cömert bir kalp ve paraya karşı davranışlarımızda bize akıllılık lütfet. Vefakar bir idare göstererek seni yüceltelim... Amin..."
İlahiyatçılar: Özel dua yok
* Tayyar Altıkulaç (Eski Diyanet İşleri Başkanı): Özel dua söz konusu değil. Her zaman her koşulda Allah'a sığınma ve yardım dileme var. Dua, günahlarımızın bağışlanmasını isteme anlamında bir yakarıştır. Hangi zor koşullarda olursa, hangi olumlu koşullarda olursa olsun şükür ve dua Müslümanların dilinden düşürmeyecekleri iki kelimedir.
Dua sebebe sarılmak tedbir almak demek
* Mehmet Nuri Yılmaz (Eski Diyanet İşleri Başkanı): Ekonomik krize karşı dua, fiili dua olur. Gereken tedbirler alınır. Oturduğunuz yerde; 'Allahım şunu yap, bunu yap, bana rızık ver' demek dua sayılmaz. Ekonomik tedbirler neyse uzmanlar tarafından alınacak, sen de Allah'a dua edersin. Oturduğunuz yerde ekonomik kriz için özel bir dua yok. Dua sebeplere sarılmaktır, tedbir almaktır.
Ahlaklı, erdemli bir yaşam en büyük dua
* Şahin Filiz (Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi): Özel, adı konulmuş dua yok. Karınca ve Abdest duası sonradan ortaya çıkmıştır. Müslümanın rahat zamanlardaki duası makbuldür. Küresel, milli kriz ne olursa olsun sıkıntılarda dua edilmelidir, Belli durumlara göre özel sipariş dua değil, 24 saati ahlakla, erdemle geçirmek duadır.
Uzmanların gözüyle büyük kriz
Koşullar farklı, yeni bir durum oluştu
Prof. Asaf Savaş Akat: Türkiye ilk defa böyle bir durumla karşılaşıyor. Eskiden bizde dış açıkla kamu açığı arasında yakın bağlantı olurdu. Dolayısıyla dış açığın finansmanı doğrudan ya da dolaylı olarak kamunun borçlanması yoluyla olurdu. Bu sefer ise dövizle borçlanan kamu değil, özel kesim. Bu yeni bir durum.
Talep daralmasından ihracat etkilenecek
Prof. Dr. Çağlar Keyder: Bu sadece Amerika ile sınırlı kalmayacak, çünkü mali sektördeki çöküşün neden olduğu talep daralması, tüm dünyada etkili olacak ve bundan Türkiye gibi ülkelerin de ihracat performansı etkilenecektir. Reel sektördeki daralma, mali sektördeki gibi hızlı çöküş şeklinde olmayacak, daha yavaş olur. Türkiye'nin hassas bir dengesi var. Ciddi bir döviz açığı var.
Fatura adil olarak paylaştırılmalı
Prof. Dr. Seyfettin Gürsel: Krizin üzerine kürekle, çuvalla dolar saçılıyor. Finans sitemi yüzdürülecek. Büyük durgunluk olmayacak. Ama enflasyonla mücadelenin gereği olarak düşük büyüme çok uzun sürecek. Toplumsal sonuçlar da olacak. Fatura adil paylaştırılırsa, fanatizme ve akıldışılığa geçit verilmeyeceğini umuyorum.
Krizden etkilendik ve etkileneceğiz
Ali Ağaoğlu: Biz 2001'de kolumuzu kestik. İşi radikalce çözdük. Amerika, 'batırın' dedi, batırdık. Ama Amerika kendi krizinde şirketlerini batırmıyor, onları devlet eliyle kurtarıyor. Bu krizle sanal zenginlik bitti. Dünyada yaşanan kaçınılmaz olarak Türkiye'de de yaşanacak. Türkiye de kaçamayacak. Krizden etkileniyoruz ve etkileneceğiz.
'Mevduat çekiliyor' feryadı panikletir
Prof. Dr. Deniz Gökçe: Sigorta şirketleri de uzun vadeli emeklilik sigortası fonları da likidite sıkıntısı çekmeyecek, sadece kötü maceracı yatırımlar nedeni ile oldukça büyük ziyan edecekler. Sonuçta ne zaman paniklerim? Ancak, mevduat bankaları devriliyor, mevduat çekiliyor feryadı duyarsam!
Reel ekonomi şimdilik karışmadı
Prof. Dr. Salih Neftçi: Türkiye'ye yansıması iki yoldan olabilir. Bir tanesi, şu anda piyasalar karıştı ama reel ekonomi karışmadı. İkinci olay ise Türkiye'de pek bilinmeyen bir olay. Türkiye securitization dediğimiz yani tüketici, ihracatçı, ithalatçı gibi kimlerin kredisi varsa bunları paketleyip uluslararası piyasada satan bir numaralı gelişmekte olan piyasa.
TV'ler krizi büyüttü!
AP haber ajansı krizin yarattığı panik etkisini insanlarda 10'a katlayan televizyon fenomenini eleştirmenlere sordu. David Bauber'in haberine göre, sıradan ABD'li tam anlamıyla sıradışı bir TV draması yaşadı. Ekrana getirilen 'Evet' ve 'Hayır' oylarının sayılarının ne anlama geldiğini evet diyenlerin neye evet dediğini 'hayır' çıkarsa ne olacağını kimse net olarak öğrenemedi. Fox TV yöneticisi Glick, "Oylama sürükleyiciydi" demekle yetiniyor. MSNBC'den Francis, "Bütün bunlar olurken adeta televizyon karşısında nefesler kesildi" diyor. Olup biteni saatler sonrasında yorumlayan CNN ekonomi muhabiri Ali Velshi, "Bu kıyamet günü değildi ki. Dünyanın sonu gelmedi" ifadelerini kullandı. TV eleştirmenleri canlı yayında bir drama gibi verilen olayların insanları 'korku ve gerçek arasında' bıraktığını, bunun da otomatikman piyasalara psikolojik baskı yaparak daha fazla düşüşe neden olduğunu söylüyor.
(Sabah)
HABERE YORUM KAT