Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesindeki Türk Tarih Kurumu tarafından düzenlenen Karadeniz’de Millî Mücadele Konferansları serisi, 4 Mayıs Cuma günü Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi ev sahipliğinde Rize’de düzenlenen konferansla tamamlandı. 

Üniversitenin İlahiyat Fakültesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıyı çok sayıda akademisyen ve öğrenci takip etti.

Konferansın öncesinde Türk Tarih Kurumu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Güray Kırpık ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İstiklal Yaşar Vural tarafından açılış konuşmaları gerçekleştirildi.
 
Türk Tarih Kurumu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Güray Kırpık, Samsun’da başlayan konferans serisinin üçüncüsüne ev sahipliği yapan Üniversite yönetimine ve katılımcılara teşekkür ederek başladığı açış konuşmasında, Kurumun yüzüncü yıl etkinliklerine önümüzdeki aylarda da devam edeceğini belirtti.

Filik-i Eterya’dan günümüze uzanan ve bugün uluslararası siyasette hala Türkiye’nin önüne çıkartılmaya çalışılan sözde Pontus soykırımı iddialarının ardındaki gerçeği bilmenin, tüm vatandaşların sorumluluğu olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kırpık, konferans serisinin bu iddialara dair tarihi gerçekleri kamuoyuyla paylaşmak amacıyla düzenlendiğini ifade etti.
 
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İstiklal Yaşar Vural, katılımcıları selamladığı açılış konuşmasında, programın hazırlanmasında başta Türk Tarih Kurumu olmak üzere emeği geçenlere teşekkür ederek, konferansın başarılı geçmesi temennisinde bulundu. Açılış konuşmalarının ardından Prof. Dr. Güray Kırpık ve Doç. Dr. Zehra Aslan’ın konuşmacı olduğu konferansa geçildi. 

“Pontusçuluk cereyanı 1815’te ilan edilen şark meselesinin bir alt projesidir” 
Pontus soykırımı iddialarının dayandığı kaynaklara ve Pontusçu propaganda faaliyetlerine dair bir sunum gerçekleştiren Prof. Dr. Güray Kırpık, Pontusçuların iddialarında delil olarak kullandığı temel kaynakların tutarsız olduğunu, daha çok propogandif yayınlar olduğunu ve bu kaynakların bölgedeki durumu tek yanlı olarak ele aldığını ifade etti.

Pontus meselesinin temellerinin 1815 yılında toplanan Viyana Kongresi’nde tanımlanan Şark Meselesi (Doğu Sorunu) çerçevesinde, Türklerin Balkanlardan ve Anadolu coğrafyasından sürülmesi projesine dayandığını dile getiren Prof. Dr. Kırpık, Rumların bu proje doğrultusunda kullanılacak topluluklardan birisi olarak belirlendiğini söyledi.

Millî Mücadele esnasında bu bir asırlık projeye karşı kadın-erkek mücadele edildiğinin altını çizen Prof. Dr. Kırpık, bugün hala dünyanın çeşitli ülkelerinde kurulan Pontusçu dernekler aracılığıyla propaganda faaliyetlerine devam edildiğine dikkat çekti. 

“Memleketlerini terk etmek zorunda kalan muhacirlerden yaklaşık yüzde 44’ü geri dönememiştir” 
Konferansın ikinci konuşmacısı olan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zehra Aslan, Birinci Dünya Savaşı’ndan Millî Mücadele’ye Doğu Karadeniz’de gerçekleşen göçlere dair bir konuşma gerçekleştirdi.

Anadolu’nun doğusundaki cephelerde alınan yenilgilerden dolayı ilk göçlerin doğudan batıya doğru yöneldiğini söyleyen Doç. Dr. Aslan, daha sonra gerçekleşen Rus işgali sırasında hızlanan kitlesel göçlerin güzergahı, muhacir komisyonlarının faaliyetleri, göçmenlere iaşe temini gibi konularda bilgi verdi.

Göçler sırasında çeşitli asayiş sorunları, salgın hastalıklar, kıtlık gibi sorunlar yaşandığını söyleyen Doç. Dr. Aslan, Rusların bölgeden çekilmesinin ardından memleketlerine geri dönen nüfusa bakıldığında, göçmenlerin yaklaşık yüzde 44’ünün geri dönemediğini, geri dönenlerin de memleketlerini bıraktıkları gibi bulamadığını dile getirdi.

Ahalinin işgal sonrasında açlık ve hastalık gibi sorunlarla yüz yüze kaldığını belirten Prof. Dr. Aslan, sadece 1919 yılında bu gibi sorunlar nedeniyle Müslüman ahalinin yüzde 30’unun telef olduğunu sözlerine ekledi.