NİHAT YALINKILIÇ
İnsan vücuduna sayısız faydaları olan üzüm pekmezinin her üründe olduğu gibi doğal olanı tercih ediliyor. Üzümü işlemek ve pekmeze dönüştürmek oldukça zahmetli ve yorucu bir iş olarak dikkat çekerken, köylerde geleneksel yöntemlerle pekmez üretiliyor.

Rize'nin Pazar ilçesi, Cumhuriyet Mahallesi'nden Nazmi ve İsmet Kadıoğlu kardeşler yıllardır kara üzüm pekmezi yaptıklarını belirterek, bu geleneği devam ettirecekelrini ifade ettiler.

Pekmez yapımı ile ilgili bilgi veren emekli öğretmen Nazmi Kadıoğlu, “Yöremizde üzüm pekmezi üretimi geleneksel olarak asırlık bir geçmişe sahip. Bir kilogram üzüm pekmezi ortalama 5–6 kilogram üzümden çıkmaktadır. Pekmezlik üzümler çeşitli şekillerde sıkılır ve şırası elde edilir. Bu şıra üzerinde ekşiliği giderme işlemi uygulanır. Bu sürenin sonunda şıra kaynatma kazanına boşaltılır. Kaynatma işlemi açık yayvan kaplarda yapılır ve düşük ısıda koyulaşıncaya kadar kaynatılır. Kaynatma kazanında şıra kaynamaya başlayınca köpük oluşur. Bu köpükler kepçe ile alınır. Kaynama ilerledikçe şıranın üstü kırmızı köpük bağlar, şıra içten içe kızarır göz göz olarak kaynar ve pekmez kokusunu yayar” dedi.

Uzun yıllardır pekmez yapan Kadıoğlu amaçlarının pekmez kaynatma geleneklerini sürdürmek eş dost ve akrabalara doğal pekmez yedirmek olduğunu belirterek doğal pekmez yapmak çok zahmetli bir iş olduğunu söylüyor. Yüzyıllardır üretilen ve kış aylarının vazgeçilmez şifa kaynağının pekmez olduğunu ifade eden Kadıoğlu, “Biz küçükken antibiyotik veya ilaç nedir bilmiyorduk. Öksürdüğümüzde, üşüttüğümüzde bize pekmez yedirirlerdi iyi olurduk. Onun için pekmezin küçük çocuklara da yetişkinlere de çok faydası var. Artık son yıllarda birçok hastalığa da iyi geldiğini araştıranlar söylüyor” diye konuştu.

Artık pekmez kaynatmanın nostaljik bir hal aldığını kaydeden Nazmi Kadıoğlu, “İyi bir pekmez için bahçelerimizde yetiştirdiğimiz üzümlerimizle pekmez yapıyoruz. Bakır kazan bu işin vazgeçilmezidir. Az da olsa gurbetteki çocuklarımıza torunlarımıza gönderiyoruz” şeklinde konuştu.

PEKMEZ’İN FAYDALARI
Pekmez hızla kana karışabilecek nitelikte bir gıda maddesi olduğundan acil enerji ihtiyacı için gerekli bir gıda maddesidir. İki yemek kaşığı 20 gram pekmez insan vücudu için çok değerli olan 2 miligram demir, 80 miligram kalsiyum ve enerji içermektedir. Üzüm pekmezinin özellikleri açısından bala göre daha zengin olduğu tespit edilmiştir. Yapılan bir diğer araştırmaya göre 1 kilogram üzüm ve 200 gram pekmezin kalori açısından bin 150 gram süte, 300 gram ekmeğe, 390 gram ete eşdeğer olduğu belirtilmektedir.

DOKTORLARIN TAVSİYESİ PEKMEZ
Kara Üzüm Pekmezi İlaç Gibi
Doç. Dr. Elmacıoğlu bal ve reçel yerine kara üzüm pekmezini öneriyor.

Ondokuzmayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Beslenme Uzmanı Doç. Dr. Funda Elmacıoğlu, çocuklara bal ve reçel yerine kara üzüm pekmezi yedirilmesini önerdi.

Doç. Dr. Elmacıoğlu, bal ve reçelin besleyici özelliği bulunmadığını belirterek, bal ve reçelin sadece iyi bir enerji kaynağı olduğunu söyledi.

Balın halk arasında "her derde deva" ve çok besleyici bir besin olarak bilindiğini ifade eden Doç. Dr. Elmacıoğlu, şunları söyledi: "Besleyici değeri olmamasına rağmen bal, oldukça yüksek fiyattan satılıyor. Hâlbuki bal ve reçel yerine besleyici özelliği olan pekmez tercih edilmelidir. Bal ve reçel adeta bir karbonhidrat deposudur. Bunların yerine, çocuklarımıza besleyici özelliği olan kara üzüm pekmezi yedirilmelidir. Pekmez çok daha faydalıdır, çünkü demir ve kalsiyum içerir."

"Bal Hızlı Enerji Verir"
Doç. Dr. Elmacıoğlu, bal ve reçelin çok kolay sindirildiğini ve kolay kana geçtiğini, bu nedenle de acil enerji ihtiyacını karşılamakta kullanılabileceğini söyledi.

Balın iştahlı, şişman ve şeker hastaları için uygun bir besin olmadığını belirten Doç. Dr. Elmacıoğlu, "Bal, aniden kana geçerek kan şekerinin yükselmesine, sonra da düşmesine neden olur. Bu nedenle kan şekeri ani düşenlerin baldan sakınmaları gerekir" dedi.

Özellikle şifalı olduğunu inanıldığı için balın kilosunun 10 ile 500 TL arasında satıldığını belirten Elmacıoğlu, "Oysa kilosu 3–5 TL'ye çok daha besleyici özelliği olan kara üzüm pekmezi alınabilir" diye konuştu.