Hava korsanları tarafından İran'a kaçırılmak istenen uçağı Antalya Havalimanı'na indiren pilotların kokpit camından uçağı terketmeleri tartışmalara neden oldu. Pilotların yolcuları hava korsanlarıyla başbaşa bırakıp uçaktan ayrılmaları uzmanları ikiye böldü. Bazı uzmanlar, pilotların bu şekilde uçağın yeniden havalanmasını engellediklerini belirtirken, bazı uzmanlar da yolcuların güvenliğini tehlikeye attıklarını söyledi.

İŞTE TARTIŞILAN HATALAR
Uçak kaçırıldıktan sonra pilotlar transponder denilen cihazla sinyal verir ve bu sinyalin ulaştığından itibaren uçağın kaçırıldığı bilgisi ilgili bütün birimlere ulaşır. Bundan sonra ne yapılacağına ilişkin gelişmeler kriz merkezi tarafından yürütülür. Kaçırılan Atlas Jet uçağında da bu uygulama yapıldı. Pilotlarla kurulan özel telsiz sistemi sayesinde uçağın güvenli bir şekilde Antalya Havalimanı'na indirildi. Ancak uçağın indirilmesinden sonra pilot ve mürettebat tartışmalara neden olan davranışlar sergiledi.

"PİLOTLAR YANLIŞ YAPTI"
Sivil havacılık uzmanı Güntay Şimşek, pilotların uçağı terketmekle büyük hata yaptığını söyleyerek şöyle konuştu: "Pilot ve kabin ekibinin tek görevi uçağı bir noktadan alıp öbür noktaya ulaştırmak değil. Pilotluk, otobüs şoförlüğü gibi bir şey değil. Kriz durumlarına karşı, pilot ve hostesler çok ciddi şekilde kriz konularında eğitilir. Birincisi, pilotlar uçağı hiçbir şekilde terketmezler, terkedemezler. Çünkü pilotlar, hava korsanları ile her aşamada yapılacak pazarlıkların bir parçasıdır. Bu korsanların uçmasının engellenmesine yönelik bir girişim olarak sunulamaz. Tam tersine, pilotların bu kaçışı, korsanların en son yapmak istedikleri şeyi baştan yapmalarına neden olabilir."

YOLCULARIN UÇAĞI TERKETMESİ YANLIŞ
Yolcuların uçağı terketmelerinin de yanlış olduğunu belirten Şimşek, "Yolcular hiçbir zaman bu şekilde uçağı terketmezler. Yolcular, yere kapaklanarak kendilerini uçaktan boşluğa bırakıyorlarsa burada kabin ekibi görevini yerine getirmiyor demektir" diye konuştu.

"ŞİŞME MERDİVENLER AÇILMADI"
Güntay sözlerini şöyle sürdürdü: "Acil tahliye durumlarında uçakların acil çıkış kapılarının açılması ile otomatik olarak kapıdan yere kadar uzanan silde adı verilen şişme kaydırakların açılması gerekir. Belli sayının üzerinde yolcu taşıyan uçaklarda bulunması gereken bu sistemin açılmaması Atlas Jet’in uçağındaki başka bir sorunun göstergesi. Görüntülerde arka kapıda sallanan beyaz bir şey göze çarpıyordu. Bu açılmayan silde'di."

"YOLCULAR HAVASIZ KALDI"
Yolcuların fenalık geçirmesinin de bir diğer sorun olduğunun altını çizen Şimşek şöyle konuştu: "Pilotların uçaktan kaçması ile uçağın klima sistemlerinin durması uçak ile ilgili yaşanan diğer sorun olarak ortaya çıkıyor. Pilotların kuralları çiğneyerek uçağı terk etmeleri en büyük hata. Uçaklarda acil durumlar için bulunan yedek güç kaynağı uçak kapatıldığında otomatik olarak devreye girer. Pilotların olmaması halinde sistemi kabin görevlileri takip edebilir."

CEBECİ: "TEK BAŞLARINA KARAR VEREMEZLER"
Sivil havacıyık uzmanı Uğur Cebeci yaptığı açıklamada şunları söyledi: Kaptanların ve yolcuların tek başına karar verme yetkisi yoktur. Uçaktaki kaptanların uçağı terk etmesi başta doğru gibi görünsede çok yanlıştır. Yolcuların tahliyesini korsanlar da yapmış olabilir. Elinde az sayıda rehine bıraktı. Hava korsanlarını sinirlendirmeden bu olayı çözmek gerekirdi. Canlı yayın çok güzel olumlu bir gelişme ama bir taraftanda kötü bir durum. Korsanlar o cep telefonlarıyla yanlış bir bilgi verebilir."

TALPA BAŞKANI: TERKETMELERİ DOĞRU
Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) Başkan Yardımcısı Altay Yıldırım, pilotların uçağı terk etmelerinin, ''korsanların tehdit ederek kapının açılmasını ve uçağın tekrar havalanmasını sağlayabilecekleri'' dikkate alındığında, doğru olarak değerlendirilebileceğini bildirdi. Pilotların kokpitin kapısını açmamalarının normal bir prosedür olduğunu belirterek, bu tür durumlar için kapının şifreli ve kilitli olduğunu söyledi.

UÇAĞIN TEKRAR HAVANLANMASINI ÖNLEDİLER
11 Eylül saldırılarının ardından prosedürün bu şekilde uygulanmaya başladığını anımsatan Yıldırım, pilotların kapıyı açmamalarının bu açıdan normal olduğunu ifade etti. Yıldırım, pilotların uçağı terk etmelerine değinerek, bunun uçağın tekrar havalanmaması için yapılmış olabileceğini vurguladı. Altay Yıldırım, ''Pilotların kokpiti terk etmeleri, korsanların tehdit ederek kapının açılmasını ve uçağın tekrar havalanmasını sağlayabilecekleri dikkate alındığında, kendileriyle temas etmelerini engellemeleri açısından doğru olarak değerlendirilebilir'' dedi.

"İYİ BİR PİLOT"
Uçağın Antalya'da güvenli bir yerde kalması açısından da pilotların uçağı terk etmiş olabileceklerini dile getiren Yıldırım, pilotlarla görüşmeden ne amaçla uçağı terk ettiklerini kendilerinden duymadan yorum yapmanın doğru olmadığını da ifade etti. Altay Yıldırım, uçağın kaptan pilotu Faruk Çağımlı'nın yetişmiş ve iyi bir pilot olduğunu da vurguladı.

"OPERASYONUN BİR PARÇASIYDI"
Atlas Jet Havayolları CEO’su Tuncay Doğaner, pilotların uçağı terk etmesinin operasyonun bir parçası olduğunu söyledi. Olayda kimsenin hatası olmadığını kaydeden Doğaner, mürettebatımız bu konuda eğitimlidirler. Şu anda önemli olan yolcularımızdır. Yolcularımızdan birkaç tanesi, psikolojik olarak, dışarıya çıkmak için uçağın çıkış kapılarını kullanmışlardır. Bu durum artık Türk yolcusu artık uçma kültürüne ulaştı demektir. Bu planlı, eğitimli ve de talimatla yapılan bir çıkış şekli değildir. Planlı olsaydı kapılar açılarak yapılırdı. Bu çıkış tamamen yolcularımızın inisiyatifinde olmuştur" diye konuştu.