DENİZ VARLI
İnşaat Mühendisleri Odası Rize Şube Başkanı Murat Yazıcı, 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi kanunu hakkında yaptığı açıklamada, Rize sahil dolgu alanındaki Eminettin, Çarşı, Müftü mahallelerindeki deniz dolgusu üzerinde bulunan tüm eski yapıların temellerinin çürüdüğünü ve yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya bulunduğunu belirterek, bu bölgelerin acilen kentsel dönüşüme tabi tutulması gerektiğini söyledi.

Afetin doğru tanımlanmasının, afet sorunlarının çözümü için önemli olduğunu söyleyen İnşaat Mühendisleri Odası Rize Şube Başkanı Murat Yazıcı, hatalı uygulamalarla afete davetiye çıkarıldığını ifade etti. 1940’lı yıllardan itibaren orman yapısının bozularak çay tarım alanlarına dönüştüğünü belirten Yazıcı, azotlu gübrenin de toprağın yapısını bozarak gevşekleştirdiğini vurguladı. Yamaçlara kurulan çay tarlalarına ulaşmak için kontrolsüz şekilde yapılan yollar ve evlerin de afete davetiye çıkardığını söyleyen Yazıcı, şöyle devam etti:

KONTROLSÜZ YOL VE YAPILAŞMA SORUNU

“Yöremizde yüksek kesimlerde ve dik yamaçlarda yollar açtık, evler yaptık, kanalizasyonlarını toprağa bağladık, azotlu gübre kullandık, aşırı yağışla beraber toprak ağırlaştı, taşkınlarla beraber heyelanlar oluşmaya başladı. Son zamanlarda Tarım Bakanlığı, organik tarıma geçilerek toprağın yapısının düzeltilmesi çalışmalarını başlattı. DSİ, taşkın ve rusubat kontrolü yapmaya başladı. Bunlarla beraber afet riskine karşı başka ne yapabiliriz?

Zemin etüdlerini mutlaka yapmalıyız, aşağıdaki toprağı iyi tanımak zorundayız; toprak yapısına göre inşai tedbirleri de almak zorundayız.”

HALKA GÖREV DÜŞÜYOR

“Halkımızın da yapması gereken işler var; yanlış gübre uygulamalarının terk edilmesi gerek. Ayrıca, çay bahçeleri içerisinde eskiden su arkları yapılırdı. Son yıllarda bunların yapılmadığını görüyoruz. Bu arkların tekrar açılması gerekiyor. Vatandaş, her şeyi devletten beklemek yerine biraz kendileri de çalışıp su yollarının akışının tekrar sağlanması gerekir.”

HER TARAFA YOL YAPILMAZ

“Her tarafa yol yapılamayacağını, kontrolsüz yol yapılamayacağını anlamamız lazım. Arazilerimiz dik, yanlış bitkiler dikmişiz, yanlış gübre kullanmışız, kanalizasyonları toprağa ve derelere bağlamışız. Bulaşık sularını bol toprağa bırakmayacağız.”

DOLGU ALANINDA BÜYÜK RİSK!

1960’lı yıllardan itibaren Rize’de dolgu yapıldığını belirten Yazıcı, sahil dolgu alanındaki yapıların yıllar içerisinde deniz suyunun etkisiyle sakatlandığını söyledi. Dolgu alanında yüzde 100 risk bulunduğu uyarısı yapan İnşaat Mühendisleri Odası Rize Şube Başkanı Murat Yazıcı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Eminettin, Çarşı, Müftü Mahalleleri gibi yoğun nüfus barındıran yerleşim yerlerinde zaman içerisinde kendiliğinden çöken binalar görürseniz şaşırmayın. Çünkü, tuzlu su altında dolgu alanı üzerinde yeterli izolasyon yapılmamış, deniz suyu tehdidi ile beraber temelleri tamamen çürümüş durumda. 1970’li yıllarda bunlar 2-3 kat olarak ruhsatlandırılmış iken sonraki yıllarda bunlar aldıkları yeni ruhsatlarla 10-12 katlara çıkmıştır. Yeni yapılan binalar daha özenli yapılıyor ama eski binaların tamamında çökme riski devam ediyor. Bu binaların bodrum katlarında inceleme yaptığımızda betonun el ile ufalandığını, demirinin çürüdüğünü görüyoruz. Acilen bu binaların boşaltılarak kentsel dönüşüm uygulanması gerekmektedir.”

Üzeri kapatılan derelerin de risk oluşturduğunu ifade eden Yazıcı, şöyle devam etti: “Şehir merkezinde 7 tane dere var. Önceki dönemlerde üzerleri yol olarak kullanılmak üzere kapatılmış, kimi mahallelerin atık su ve kanalizasyonları da üzeri kapatılan bu derelere bağlanmış. Rize Belediyesi, birkaçının üzerini açtı fakat eksik olan şudur; üzeri açılan derelere yüksek kesimlerden taşınan atıklar ve rusubat kontrol altına alınmamış. Dere içinde taşınan malzemenin kontrol altına alınması gerekiyor. Bu tahkimatlar yapılırken, acil müdahale yolları, merdivenlerle dere içerisine bağlantıların da yapılması gerekiyor.”