Arkadaşlık güzel huyun meyvesidir. İnsanlarla dostluk kuramamak kötü huyun neticesidir. Güzel ahlak, birbirini sevmeyi, kötü ahlak düşmanlığı icap ettirir. Güzel ahlakın dinimizde mühim yeri vardır.
Hadis-i şeriflerde buyruldu ki, “İnsanları cennete sokan Allah korkusu ve güzel ahlaktır. İnsanoğluna verilen en güzel şey, güzel ahlaktır.”
O nedenle herkesle arkadaşlık yapmak uygun değildir. Şeytan, insana kötü arkadaşı vasıtası ile günah işletir. Akıllı, ilim sahibi, iyi ahlaklı, doğru sözlü, cömert olan, fasık olmayan kimselerle arkadaş olmalıdır.
Kişi, dünya ve ahrette de sevdikleri ile beraber olur. Onun için iyilerle arkadaşlık etmeye çalışmalıdır. Allah çoğu zaman, bir sevgili kulunun kalbinde, bir kimseye muhabbet görür de, onun hürmetine buna merhamet ederek sevdiği kullar arasında ilhak eder.
İyi arkadaşlar bulunca kıymetlerini bilmeli, edeplerine dikkat etmelidir. Ona saygılı davranmalı, canını ve malını kendi can ve malından üstün tutmalıdır. Ayıbını görmemeli ve hiç kimseye söylememeli, hatta unutmalıdır.
Tekliflerini reddetmemeli, tartışmaya girişmemeli, asla kalbini kırmamalı, arkadaşının aleyhinde konuşan olursa susturmalı, alınacağı sözleri yüzüne karşı veya arkasından söylenmemelidir!
Emri marufu gerektirecek hususlar varsa yalnızken söylemelidir. Sen bunu bilmiyorsun der gibi değil de, umumi şekilde söylemelidir. Su-i zam etmemeli, yaptığı uygunsuz şeyleri dalgınlığına, unutkanlığına havale ederek mazur görmelidir!
Arkadaşa sevgide ve nefrette aşırı gitmemelidir.
Hadis-i şerifte buyruldu ki; “Sevdiğini aşrı sevme, olur ki bir gün sevmediğin biri olur. Buğz ettiğin kimseden de çok nefret etme, belki bir gün sevdiğin kimse olur.” (Tirmizi)
Arkadaşa karşı daima güler yüzlü, tatlı dilli, açık kalpli, açık elli, sabırlı ve kibirsiz olmalıdır. Hediyeleşmek sünnet olduğu için, sevgiyi de artırdığı için, az da olsa arkadaşını yük altına sokmayacak, zor duruma düşürmeyecek karşılıklı hediyeler vermelidir. Külfet olacak ve utandıracak, zor duruma bırakacak kadar kıymetli hediye vermemelidir.
“Allah için dost olan iki arkadaş, buluştukları zaman, biri diğerini yıkayan iki el gibi, biri diğerinden istifade eder.”(Deylemi) hadis-i şerifi ile bugünkü yazıma son veriyorum.
Allah herkese ahlakı güzel, samimi ve gerçek arkadaş nasip eylesin. Kötü niyetli arkadaşların şerrinden muhafaza eylesin. Onları da iyi arkadaşlardan eylesin.