Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nca organize edilen ve Karadeniz Tarımsal Enstitüsü Proje Koordinatörlüğü tarafından yapılan deneme çalışmalarıyla buruk olmayan Trabzon hurması cinsi geliştirildi.
Trabzon hurmasının genelde sert iken meyvelerinin buruk olduğunu, ancak Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde devam eden denemede buruk olmayan, meyvesinin sert iken elma gibi yenilebilen ve kahverengi meyve etine sahip çeşit adayları tespit edildi.
1 adet buruk çeşit adayı yanında, 7 adet buruk olmayan Trabzon hurması çeşit adayı için meyve çeşidi olarak tescil işlemlerinin devam ettiği vurgulandı.
1995 yılında Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından başlatılan "Karadeniz Bölgesi Trabzon Hurması Seleksiyonu Projesi" ile Karadeniz Bölgesi'ndeki 17 ilde toplam 44 Trabzon hurması tipi selekte edildi ve Samsun'da Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme bahçesinde 1996 yılında bu tiplerle adaptasyon bahçesi kuruldu.
2001 yılından itibaren Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Karadeniz Bölgesi Trabzon hurması Seleksiyonu-II Proje Koordinatörlüğü görevini yürütmeye başladı.
Bu proje kapsamında yapılan adaptasyon çalışmaları sonucunda 8 Trabzon hurması tipi öne çıkarıldı ve tescile sunuldu.
Bölgede yapılan gözlemlerde Trabzon hurması bitkisinin önemli bir hastalık ve zararlısının bulunmaması ve yetiştiriciliğinin kolay oluşu en önemli avantajları olarak belirlendi.
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü uzmanlarından Dr. Mustafa Akbulut tarafından yürütülen "Karadeniz Bölgesi Trabzon Hurması Seleksiyonu Projesi" sonucunda Türkiye'de ilk kez Trabzon hurmasında yerli çeşit geliştirildi.
"Karadeniz Bölgesi Trabzon Hurması Seleksiyonu II Projesi" çerçevesinde yürütülen çalışmalar sırasında Trabzon hurması meyvelerinde burukluk ve kalite üzerine tozlanma ve döllenmenin çok önemli etkisinin olduğu görüldü.
Çalışmada, 10. yaşındaki hurma ağaçlarının bazılarında ağaç başına 100 kilogramın üzerinde meyve alınabildiği, bunun da dekara 4-5 ton verime karşılık geldiğini belirlendi.
Alınan bu verim rakamları Trabzon hurması yetiştiriciliğinin oldukça karlı olduğunu anlaşıldı.
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Proje Koordinatörü Mustafa Akbulut projeyle ilgili olarak, "Karadeniz Bölgesi, Trabzon hurmasının yüzde 8'ini üretmekte. Ordu ve Samsun illeri de en önemli üretici iller konumundu. 650 ton ile Ordu, 550 ton ile Samsun illerinde üretim yapılıyor. Halkımız henüz bu konuda yaygın bilgiye sahip değil. A vitamini yönünden Trabzon hurması ön plana çıkmakta. Özellikle bölgede ekonomik açıdan da önemli bir ürün. Özellikle verim açısından dekara tatminkar verimler almak söz konusu" dedi.
Dünyada Trabzon hurması üretimi ve alanı son 10 yıl içerisinde 2 kat artış gösterdi ve 2006 yılı verilerine göre 729 bin 95 hektar alandaki üretimin 2 milyon 972 bin 349 tona ulaştığı belirlendi.
Türkiye'de Trabzon hurmasında 2006 yılı verilerine göre 801 bin 533 ağaçtan toplam 19 bin 297 ton verim alınırken, Akdeniz, Karadeniz ve Marmara Bölgeleri en önemli yetiştirme alanları olduğu ifade edildi.