Çaydaki sıkıntının ana sebebi bu

Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç, özel sektörün çay alımını azaltmasıyla Çaykur'a yönelme olduğunu belirterek, bunun dengeleri bozduğunu söyledi.

Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç, yaş çay üretiminde her geçen yıl ÇAYKUR'un payının artığını, özel sektörün payının ise azaldığını kaydederek, şunları söyledi: ''2005 yılına kadar üreticilerin özel sektöre bir yönelişi vardı. Bu yıl ÇAYKUR ile özel sektörün alımları neredeyse yarı yarıya olmuştu. 2005 yılı hem üreticilerin hem de özel sektör firmalarının memnun olduğu yıldı. Umudumuz sonraki yıllarda bu iyi durumun artarak devam etmesi idi. Ancak bu yıldan sonra yaş çayda özel sektörde yaşanmaya başlanan sorunlar nedeniyle her geçen yıl fark ÇAYKUR lehine artmaya başladı. Çünkü üretici, özel sektöre verdiği çayın parasını alamıyor. Parasını alabildiği için ÇAYKUR'u tercih ediyor. Kotasını doldurduktan sonra kalan çayını ise özel sektöre veriyor. Bu yıl da yaş çay üretiminin yüzde 60 civarında kesimini ÇAYKUR aldı. Ama dördüncü sürgün olmasaydı özel sektörün payı daha da az olacaktı.''

Son birkaç yıl içinde 30'un üzerinde özel sektör çay fabrikasının iflas ettiğini belirten Paliç, ''Biz özel sektörün daha iyi olmasını isteriz. Çünkü özel sektör iyi olursa üreticimiz de iyi olur. Ayrıca bu fabrikalar istihdam sağlıyorlar. Bu nedenle sektördeki sorunların çaresi aranmalıdır'' dedi.

Paliç, yapılması gerekenin ülkeye kaçak çay girişinin önlenmesi ve özel sektörün denetim altına alınıp kaliteli üretim yapmasının sağlanması olduğunu kaydederek, bunlar yapıldığı takdirde çayın değerleneceğini sözlerine ekledi.

Çay sektöründe 2007 yılında özel sektör 487 bin 241 ton, ÇAYKUR 658 bin 80 ton olmak üzere toplam 1 milyon 145 bin 321 ton; 2008 yılında ise özel sektör 450 bin 136 ton, ÇAYKUR da 650 bin 103 ton olmak üzere 1 milyon 100 bin 239 tonun üzerinde yaş çay alımı yaptı.

Yaş çay üretimi en son 2003 yılında 874 bin 82 ton üretildikten sonra ertesi yıldan itibaren sürekli 1 milyon tonun üzerinde seyretti. Geçen yıl üretilen 1 milyon 100 bin 239 ton yaş çay da 2004 yılındaki 1 milyon 108 bin 717 tonluk üretimden sonra gerçekleyen en düşük üretim oldu.

Bu sonuçlara göre, geçen yıl bir önceki yıla göre özel sektörün yaş çay alımında yüzde 7,62, ÇAYKUR'un alımında ise yüzde 1,21 azalma yaşandı. Sektör genelinde ise yaş çay üretiminde bir önceki yıla göre yüzde 3,94 oranında azalma oldu.

Özel sektörün yaş çay alımındaki payı 2006 yılına kadar artış gösterirken son 3 yılda tekrar ÇAYKUR'un lehine artış gerçekleşti. 2005 yılında ÇAYKUR'un payı yüzde 50,48, özel sektörün payı ise yüzde 49,52 olarak gerçekleşmiş ve birbirine en yakın dönem olmuştu. Önceki yıl ÇAYKUR lehine yüzde 57,46'ya yüzde 42,54 olan oran, geçen yıl ÇAYKUR lehine yüzde 59,09'a yüzde 40,91 olarak gerçekleşti.

Öte yandan, özel sektör çay fabrikaları da son yıllarda yaşanan sorunlar nedeniyle her yıl azalıyor. Önceki önceki yıl 148'i Rize'de olmak üzere bölgede 180 civarında, geçen yıl ise 130'u Rize'de olmak üzere bölgede 160 civarında özel sektör çay fabrikası alım yaptı.

Rize Haberleri