İsmimizi koyanlar bilirler ki, ölüm geldiğinde adlarımızı da alıp götürecektir.
Öyle bir gücü var ki ölümün, boynunu bükemediği kimse yoktur ve herkese söyleyeceği sözü vardır.
İnsan dünyaya gelince yaşama doğru bir koşu başlatır.
Doru atlar gibi başı dik ve bakışı keskincedir.
Koşusunun sonsuza dek süreceğini zanneder.
Engel tanımaz, koşar.
Tökezlese bile yeniden toparlanır ve yürüyüşüne devam eder.
Koşarken ve yürürken hayalleri vardır: Mutluluk perisini yakalayacak ve onun sırrını çözecektir. Dünyayı anlamlı kılan anlayışlar edinecektir.
Asıl içindeki duygu, ölümsüzlüğün nabzını tutmaktır. Bunun için dünya denilen alanı boydan boya doldurur. Evler kurar, sonsuza dek girip çıkmak için. Şarkılar söyler, sonsuzluk nağmelerine vurgular yaparak. Çocuğunda, hayatının devamını görür ve ona bakarken mutlu olur. Bu nedenle bütün uygarlıkları, ölümden kaçan insanların yol düşünceleri olarak görebiliriz. Yapıp ettiklerimiz sevgiyle oluşsa da, her şeyin temelini ölüm korkusu kuşatır; çünkü onun girmediği mekan yoktur. Mademki en mahremimiz olan cana hiç sormadan girme izni var, ne zaman ve nasıl geleceği herkesi ilgilendirir.
İnsan dünyada yaşama doğru koşarken, aslında ölüm yurduna gittiğinin farkında değil. Aslında farkında da, bildiği halde bilmemezlikten geliyor; tecahul-i arif yapıyor. Hakikatten kaçmak, insanın en büyük zaafı galibi. Bu nedenle dünya, hakikatten kaçanların yurdu olmuştur.
Güzelliklerin kışıdır ölüm; fakat karnında nice baharlar taşır. Babanın suyu, anne rahminde ölünce, dünya baharına merhaba der çocuk. Ölüm, bir anne gibi kuşatır bizi. Kimi zaman serttir yüzü, kimi zaman bir ipek kadar yumuşak elleri. Öyle bir somut görüntüsü vardır ki, gözlerden iplik iplik yağar. Ve öyle de bir sessiz gelişi var ki, hiçbir radar onu görüntüleyemez.
Ölümün gözyaşları mezarlıklar
Her kabir boylu boyunca uzanmış bir gözyaşı. Her kabir, insanın son sözü, hitamesi. Cümlelerden oluşur kitaplar ve dünya mezarlıklardan. Söylenmedik ne sözler kalmıştır veya söylenmedik söz kalmış mıdır dünyada?
Cümle bitince nokta konur, her nokta cümlenin ölümüdür. Her insan bir cümledir ve nice noktalar konmuştur şu kara toprağa. Fakat noktaların da bittiği yer vardır, kitaplar. Bir gün bütün noktalar kondu denilerek kitap dürülecek. Ve işte o zaman insanın bütün hikâyesi okunmaya başlanacak, tüm noktalama işaretleriyle birlikte.
Evet, hayatın tek gerçeği var: Ölüm.
Mademki bütün gerçekleri yutabiliyor, ondan başka hayatın gerçeği yoktur ve olamaz. İnsan gerçekle yüzleşmek istemediğinden ondan kaçar; ondan kaçarken ona gittiğinin de farkında olarak.
Ölüm, varlığın kimyasıdır; bütün sırları döker orta yere. Hayatın anahtarıdır, sonsuzluk kapılarını açar. Bütün şifrelerin kodu onda saklıdır.
Ölümün erişemediği tek yer vardır: GÖNÜL! İçi sevgi dolu bir gönül karşısına gelince ölüm, dizinin bağı çözülür, dili lal kesilir, konuşamaz. Nice nefret saraylarını yıkmıştır, buna gücü vardır; ama sevginin barakasını yıkmaya gücü yetmez.
Gün gelir de insan ölüme çare aramaya kalkışırsa, sevgi kimyasını kalplere enjekte etmeyi en başta deneyecektir; çünkü seven herkes diridir.
Ölüm, karanlık yüzüyle gelir insana. Ne ki, seven bir kalple karşılaşınca ölümün yüzü ağarır. Böylece ölen insan hiç karanlık görmeden ışık tayflarına karışır.
Hz. Ali Medine kabristanına gitti ve orda yatanlara: Esselamu aleykum ve Rahmetullah. Siz mi bize haber vereceksiniz, yoksa biz mi size haber verelim. dedi. Kabirden bir ses: Ve aleykum es-selam ve Rahmetullah! Ya Emirel Müminin, bizden sonra olanları bize anlat. dedi.
Hz. Ali ( R.A ) : Hanımlarınız evlendi, mallarınız dağıtıldı, çocuklarınız yetimlikler içinde büyüyor; diktiğiniz binalarda şimdi düşmanlarınız oturuyor. İşte haberlerimiz bunlardır. Sizde ne var? dedi.
Ölülerden biri cevap verdi:
Kefenler yırtıldı. Saçlar dağıldı. Deriler soyuldu. Gözümüz ve burnumuz kan ve irin akıttı. Yaptıklarımızın karşılığını bulduk ve biz amellere bağlıyız.
Var olduklarını sananlara ölüm acı verir; varlığa teslim olanlara ölüm, varoluş beratıdır.
Herkese ölüm kendi renginde gelir; çünkü ölüm renksizdir, gittiği yerin rengini alır.
Gönüllerinde Rabbi ile sohbet edenlere ne yapabilir ki ölüm?