Ergenekon terör örgütü (ETÖ) soruşturması kapsamında tutuklanan iki emekli orgeneralin tahliye süreçleri yeni bir tartışma başlattı. Şener Eruygur'un eşinin internete düşen ses kaydı, dikkatleri mahkeme kararlarına çekti.
Bayan Eruygur'un '12 ve 14. mahkeme bizden' sözleri, ETÖ'yü kurmak ve yönetmek suçundan tutuklu bulunan emekli Orgeneral Hurşit Tolon'un tahliyesini şaibeli hale getirdi. Tolon'un serbest bırakılmasının perde arkasında ilginç gelişmeler dikkat çekiyor. 7 ay tutuklu kalan Tolon'un tahliye taleplerinde ince bir taktik izlenmiş. Avukatları Köksal Bayraktar, İlkay Sezer, Dilek Helvacı ve Mahmut Cengiz Sarıbay, tahliye isteklerini 12. Ağır Ceza'ya düşürebilmek için diğer mehkemelerin kararlarıyla ilgili itiraz haklarından bile feragat etmişler.
Tutukluluk döneminde İstanbul ağır ceza mahkemelerine Tolon hakkında 10'un üzerinde tahliye başvurusu ve 'taleplerin reddine itiraz' yapılmış. Ancak bu süreçte, avukatların iki hukukî işlemi dikkat çekiyor. Avukatlar, 11 Ekim 2008'de 13. Ağır Ceza ve 24 Ocak 2009'da 14. Ağır Ceza nöbetçi hakimlerinin verdiği 'tahliye talebinin reddi' kararlarına itiraz etmeyeceklerini bildirmiş. Tolon'un avukatları hükmün hemen kesinleşmesi için itirazdan feragat ediyorlar. İtiraz etmiş olsalardı, yasaya göre söz konusu mahkemelerin heyeti toplanıp 7 gün içinde itirazı karara bağlayacaktı. Bu sırada 12. Ağır Ceza'nın nöbet süresi de dolacaktı. İki mahkemenin kararına itiraz etmeyen avukatlar, hemen ardından yeni bir dilekçe hazırlayarak Nöbetçi 12. Ağır Ceza Mahkemesi'ne başvuruda bulunmuş. Böylece tahliye kapısı aralanmış. 14 Ekim 2008'de Tolon'un tahliye talebini reddeden hakim Necat Ede, bu kez Tolon'u tahliye etmiş.
Tolon'un tartışmalı bir şekilde son bulan tutukluluk sürecinde 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nin farklı uygulamaları dikkat çekiyor. Hakim Necat Ede, daha iddianameye bile konmamış birçok delil için nihai hüküm benzeri bir karar veriyor. Ergenekon yapılanmasına ilişkin belge, Tolon'un telefon görüşmeleri ve evinde ele geçirilen delillerin suç unsuru içermediği hükmüne varıyor. Tolon'un çeşitli kişilerle yaptığı telefon görüşmelerinin suç içermediğini, bunların kendisiyle benzer dünya görüşüne sahip şahıslarla yapıldığını, terör örgütü kurma ve yönetme suçuna ilişkin olmadığını ifade ediyor. Konuşmaların şiddet ve terör unsuru içermediğini, düzenlenen toplantılar ve yayımlanan bildirilerin, sivil toplum faaliyeti olarak kamuoyu oluşturma adına yapıldığını savunuyor. Tolon'da ele geçirilen evrak ve belgelerin de kuvvetli suç şüphesini göstermediğini kaydediyor. Hakim Ede'nin 14 Ekim 2008 tarihli kararında, 29 sayfalık Ergenekon belgesine ilişkin ifadeler yer alıyor. Tolon'un evinde ele geçirilen CD içerisinde, 'Ergenekon Analiz, Yeniden Yapılanma, Yönetim ve Geliştirme Projesi İstanbul 29 Ekim 1999' başlıklı Ergenekon yapılanmasından bölümler içeren fotokopi, devletin yeniden yapılanması üzerine teori ve planların olduğu belge, çeşitli kamu görevlilerine ilişkin bilgiler içerir bilgisayar çıktısı bulunduğu belirtiliyor. Hakim Necat Ede, 14 Ekim'de tahliye talebini reddederken sadece 'Ergenekon Analiz, Yeni Yapılanma, Yönetim ve Geliştirme Projesi' başlıklı dokümanı dikkate alıyor. Söz konusu belgenin, örgütün yapısına ilişkin bilgiler ihtiva ettiğini, nihai hedef ve bu hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik eylem tarzlarını, hükümete ve Meclis'e karşı şiddet unsurları içeren faaliyetlere ilişkin yapılanmayı öngördüğünü kaydediyor. Ergenekon belgesinin delil olduğunu ise şu şekilde ifade ediyor: "Her ne kadar şüpheli dokümanın içeriğini inkar etmiş olsa da söz konusu tutanağın düzenleniş şekli, aramanın mahkeme kararına dayanması gözetildiğinden aksi sabit olana kadar geçerli belgelerden olduğu ve evde yapılan aramada ele geçen bu belgenin soyut bir iddianın ötesinde somut bir delil olması nedeniyle tutuklama için gereken kuvvetli suç şüphesinin varlığını doğrulamıştır."
Ergenekon belgesi nedeniyle 14 Ekim'de tahliye talebini reddeden hakim Ede, 6 Şubat 2009'da verdiği kararda eski hükmüne atıfta bulunuyor. Ergenekon belgesinin 2001'den beri bilindiğini gerekçe göstererek tahliye kararı veriyor. Ergenekon belgesi 2.455 sayfalık Ergenekon iddianamesinin eklerinde yer alıyor. Aslının Veli Küçük'te ele geçirildiği iddia edilen belge, ETÖ davasının delilleri arasında yer alıyor. Savcıların iddianameye koyduğu belgenin delil olarak hükme esas kabul edilip edilmeyeceğine yargılamayı yapan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti karar verecek.
Tolon'a 11'inci incelemede tahliye
Eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Hurşit Tolon, 1 Temmuz 2008 tarihinde yapılan operasyonda gözaltına alındı. 6 Temmuz 2008'de "silahlı terör örgütü kurmak ve yönetmek, TC hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek" suçlarından tutuklandı. Tolon'un avukatları tutuklandığı tarihten itibaren müvekkilleri hakkında tahliye taleplerinde bulundu. Avukatların talepleri ve tahliye süreci şöyle işledi:
31 Ağustos 2008: 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde incelendi, Nöbetçi Hakim Fevziye Bacak 'tahliye talebinin reddine' karar verdi.
12 Eylül 2008: İtirazı 10. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti inceledi. Tolon'un tutukluluğunun devamına karar verildi.
14 Ekim 2008: 12. Ağır Ceza Mahkemesi üye hakimi Necat Ede tahliye talebini reddetti. Ancak Tolon'un sağlık raporu için Adli Tıp Kurumu'na sevkine karar verdi.
21 Ekim 2008: Ret kararına karşı Tolon'un avukatları 12. Ağır Ceza Mahkemesi'ne itirazda bulundu. Vedat Y. Abdurrahmanoğlu başkanlığındaki heyet itirazı reddetti.
10 Kasım 2008: 14. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti tahliye talebini reddetti.
13 Kasım 2008: İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti ret kararı verdi.
18 Kasım 2008: 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nin üye hakimi Selda Kutluata, tahliye talebini değerlendirmeden önce Tolon'un sağlık durumuna ilişkin Adli Tıp Kurumu'ndan rapor alınması gerektiğini bildirdi. Hakim, itirazların raporla birlikte değerlendirilmesine hükmetti.
6 Ocak 2009: 9. Ağır Ceza Mahkemesi hakimi İdris Asan, Adli Tıp Kurumu'ndan gelen raporu da dikkate alarak tahliye talebini reddetti.
15 Ocak 2009: Tolon'un avukatları, Adli Tıp'tan gelen raporla birlikte tahliye incelemesini İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nin yapması gerektiğini belirterek, 9. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararının 'hükümsüz' olduğunu ileri sürdü. Avukatların tepkisine karşılık Hakim İdris Asan, tahliye talebinin 12. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmesine yer olmadığına karar verdi.
16 Ocak 2009: Emekli orgeneral Hurşit Tolon'un avukatları 'ret' kararının 'hükümsüz' olduğunu iddia etti. Bunun üzerine 9. Ağır Ceza Mahkemesi Hakimi İdris Asan, kendisi dosyayı itiraz yolu açık olmak üzere 9. Ağır Ceza Mahkemesi heyetine gönderdi.
6 Şubat 2009: İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi üye hakimi Necat Ede, sağlık raporu gündemden düşünce bu kez beraat gibi algılanabilecek bir karar verdi. 29 sayfalık Ergenekon yapılanmasını içeren kitap fotokopisinin daha önce çeşitli basın kuruluşlarında haber yapıldığını, kamuca bilinen bu belgenin şüpheliyi suç örgütü üyesi yapacak nitelikte olmadığını, telefon görüşmelerinin de örgütle bağını gösterecek unsur içermediğini, ayrıca örgütün gerçekleştirdiği iddia edilen eylemlerle şüphelinin bir bağının kurulamadığını belirtti. Ardından da Hurşit Tolon'un tahliye edilmesine karar verdi.