Genel Kural:
1-Unutarak yemek içmek oruca zarar vermez. Oruçlu olduğunu hatırladığında yemeyi kesmeli, ağzını çalkalamalıdır.
2-Hata ile yemek içmek orucu bozar güne gün kazayı gerektirir. Mesela; Abdest alırken boğazına su kaçırmak, ezan okundu zannıyla iftar etmek, imsak olmadı (sabah ezanı okunmadı) zannıyla yeme içmeye
devam etmek gibi… Böyle kimse orucuna devam etmeli ve Ramazan sonrası güne gün tutmalıdır. Abdest alırken boğazına su kaçtığı esnada oruçlu olduğunu unutmuş ise bu bir hata değil unutma sayılır.
3-Başlanan bir orucu imsakten sonra (sabah ezanından sonra) hiçbir mazereti olmadığı halde bilerek ve isteyerek bozmak kefaret gerektirir.
Soru:
Oruç tutmaya niyet ettiği halde imsakten sonra şiddetli bir hastalık veya herhangi bir sebeple orucu bozulan kimse nasıl davranır?
Böyle birinin bir zorunluluk yoksa iftara kadar yiyip içmemesi gerekir. Ramazan sonrası orucunu kaza eder.
Soru:
Sefer mesafesinde yolculuğa çıkan kimsenin oruç tutması gerekir mi?
Oruçta seferilik konusunda yolculuk meşakkatli geçmeyecekse oruç tutması daha faziletlidir. Namazda dört rekatlık farzları iki kılmak mecburi, oruç konusunda mecburiyet yok ruhsat var. Yani tutması faziletlidir.
Soru:
Oruçlu kimsenin iğne yaptırması orucunu bozar mı?
Müslüman öncelikle iğnelerini iftar ile savur arasında yaptırmaya çalışmalıdır. Ancak oldu ki gün içinde iğne yaptırmak zorunda kalırsa, gıda ve keyif amaçlı olmayan iğneler mesela; ağrı kesici iğne yaptırmak, aşı olmak ve insülin iğnesi kullanmak orucu bozmaz. Serum gibi besleyici sıvılar almak orucu bozar kazayı gerektirir.
Soru:
Göz damlası orucu bozar mı?
Boğazda acı bir tat bıraksa bile göz damlası orucu bozmaz.
Soru:
Oruçlu iken kan vermek, kan almak, serum takılması orucu bozar mı?
Kan vermek orucu bozmaz. Kan ve serum almak orucu bozar ve kazayı gerektirir.
Soru:
Oruçta niyet meselesi nasıldır? Her güne niyet gerekir mi?
Her gün ayrı oruç olduğuna göre her güne ayrı ayrı niyet edilmelidir. Sahura kalmak niyet yerine geçer. Akşamdan oruca niyet etti ama gece uyandı. Henüz imsak vakti girmemişse niyetini bozup yiyip içmesinde mahzur yoktur.
Soru:
Cünüp kimsenin orucu kabul olur mu? Yani imsakten önce cünüp olan kimse uyandığında imsak vaktine az bir zaman kalmışsa önce gusül abdesti mi almalı?
Zaman darlığı varsa önce yemeğini yer sonra gusleder. İmsakten önceki cünüplük oruca zarar vermez. Guslü bir namaz vakti çıkıncaya kadar ertelemek günahtır. Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak da orucu bozmaz.
Soru:
Fitre ve fidye nedir? Bir mazereti sebebiyle Ramazan ayının bir kısmını veya tamamını tutamayan kimse daha sonra iyileşecekse fidye vermeli midir?
Fitre, insan olarak yaratılmanın ve Ramazan bayramına ulaşmanın şükür ifadesidir. En az miktarı 40 tl. dir. Asli ihtiyaçlarının dışında nisap miktarı mal veya parası olan kimselere vacip bir ibadettir. Fitre ailedeki herkes için verilir. Dört kişilik bir ailenin fitresi 4X40= 160 tl. en az.
Fidye, Ramazan ayında oruç tutamayacak durumda hasta veya yaşlı olup, ramazan sonrası da kaza edecek imkânı olmayan kimselerin maddi durumları iyi ise vermesi gereken miktardır. 30X40= 1200 bir de fitre 1240 tl.
Not: Bu cevaplar Diyanet İşleri Başkanlığı “Oruç İlmihalinden” derlenmiştir.