Yeni yapılan ve inşaatı devam eden Güney Çevre Yolu’nun geçtiği Rize merkeze bağlı Paşakuyu mahallesinde apartmanları yıkılan vatandaşlar evlerinin istimlak edilirken aldıkları para ile yeni bir ev alamayınca mağdur oldu. Mağduriyetlerini mahkemeye taşıyan vatandaşlar bir sonuç alamayınca duruma tepki gösterdi.
Daha önce de yine merkez Tophane mahallesinde oturan vatandaşlar aynı şekilde istimlaklar nedeniyle mağdur olduklarını dile getirmişti.
Çamlıbel apartmanında oturan ve yol geçtiği için evinin istimlak edilmesi sonucu 21 komşusuyla mağdur olduklarını dile getiren Hasan Vaysal isimli vatandaş, aldığı 90 bin lira ile Rize’de ev alınmadığının altını çizdi ve elden borç alarak ve kredi çekerek borçlandıklarını dile getirdi. Vaysal “Yıktılar evimize, bize 90 bin lira para verdiler, mahkememiz 2 yıldır devam ediyor. Ödenek yok diyorlar, böyle gidiyoruz. Bize vereceği para ev almak için bankadan alacağımız kredilerin faizini bile ödemez. Kirada oturanlarda var, herkes mağdur. Herkes Dolar’a, Euro’ya, faize borçlandı. Hakkımızın verilmesini istiyoruz. 21 tane komşum var, hepsi mağdur. Kimi daire alamadı, para bulamadı, kimisi borçlandı. Ben 100 bin lira kredi çektim, yetmedi 3 tane daha kredi çektim. Ondan sonra da Euro borçlandım, Dolar borçlandım. Bana yazık günah değil mi yani. İki sene süren davada biz bekliyoruz 5-10 kuruş alacağız da borcumuza vereceğiz. Hakim diyor ‘Davanın reddine’, bu davanın reddi nasıl oluyor? Biz 2 senedir bekliyoruz ödenek yok diye davamızı kapattı” ifadelerini kullandı.
"Hakkımızı versinler yeter"
Kendisine ait 300 metrekarelik dükkana 195 bin lira para verildiğini ve yıkılan dükkanının yerinin 195 bin liraya dolmadığını, bu yüzden mağduriyet yaşadığını dile getiren Şaban Saruhan isimli esnaf ise “Çamlıbel apartmanında benim dükkanım vardı ama orada 26 kişiydik. Benim dükkanım 300 metrekareydi. Oradan 195 bin lira para aldım. Burası şehrin merkezidir. Dairesi olan arkadaşlar aynı şekilde 110, 108, 115, 120 bin liraya kadar alanlar oldu. Mağduruz, paramızı alamadık. 13. Mahkemeye girdik aynı şekilde, yine şuanda ertelendi. Hakime hanım kara yollarında para yok diyor. Biz dedik ki paramızı alacağız, neyse hakkınız onu verecek dediler. Yeni yapılan AVM’den örnek göstererek satışı yapılacak denildi bize, orada 1+1’ler de 1 milyonlardan bahsediyorlar. Biz onu istemiyoruz, hakkımızı versinler yeter. Ben şimdi 195 bin liraya ne alacağım ?” dedi.
"Trabzon’da evler yıkılıyor düğün dernek ile, Rize’de millet ağlıyor"
Kamulaştırmadan evleri için bir miktar para aldıklarını fakat daha sonra para fazla verildiği için kendilerinin mahkemeye verildiğini dile getiren İlyas İsmail ise “Bize bir miktar para gönderdiler, biz bu parayı aldık ve akabinde bize hemen 1 mahkeme daha açtılar. Vay efendim 'fazla para aldınız' dediler akabinde bir icra takibi başlattılar. Devlet bizi mahkemeye verdi. Biz de haklı olarak devleti mahkemeye verdik. Bizim bedel tespit tamamlanmış 710 bin lira bedel tespit yapmışlar bize. Kalan parçayı da tekrar Karayolları aldı. 3 mahkemedir gidiyoruz ‘Ankara’dan Karayollarına para aktarılmadı, sizin paranız gelmedi’ diyorlar. Kamulaştırmaya başlayalı beri bu iş devam ediyor, 3 yılı geçti. Verecekseniz verin paramızı, yoksa bizim yakamızı bırakın. Veriyorsun bir para akabinde mahkeme açıyorsun. Ben işimi mi takip edeyim mahkemeyi mi takip edeyim? Kemal Sunal’ın Lahana filmi vardı ya, 25. Mahkemeye gitti, yalvarıyor hakime ne olur bırak bizi diye. Artık bizim yakamızı bıraksınlar. Trabzon’da evler yıkılıyor düğün dernek ile, Rize’de millet ağlıyor” diye konuştu.
"Sadece hakkımı istiyorum"
Kendisinden kamulaştırılarak alınan ve evinin kocasının yadigarı olduğunu dile getiren Necla Kıda 200 bin lira kredi alarak yeni bir ev almak zorunda kaldığını, bu nedenle çocuğunu üniversiteye gönderemediğini dile getirdi. Kıda “Arkadaşlar yine erkek bir şeyler yapabiliyor. Benim eşim 7 yıl önce vefat etti bu ev de bana eşimin hediyesiydi, oturuyordum. 2 çocukla ortada kaldım. Kredi çektim, çocuğum üniversite kazandı ben üniversiteye gönderemiyorum onu. Güzel bir üniversite kazandı ben gönderemiyorum. Niye? Bu evden dolayı kredi çektim borçlandım. Bu yaşımda hosteslik yapıyorum çocuklara, neden? Bu evden para alamadığım için. Hakkımı helal etmiyorum. Hakkım 3 lira mı, 5 lira istemiyorum, ben sadece hakkımı istiyorum. Bana 92 bin lira verdiler, 300 bin liraya ev aldım. 200 bin lira kredi çektim. Ben 200 bin lirayı akdın oalrak tek başıma nasıl ödeyeceğim?” açıklamasında bulundu.
"Eğer vatandaşlar evlerinin bedellerini vergiden kaçmak için düşük tutarsa kamulaştırma mağduru olurlar"
Konuyla ilgili olarak açıklamalarda bulunan Rize İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Murat Yazıcı ise vatandaşların kamulaştırma bedeli mağduru olmamaları için yapmaları gerekenler konusunda uyarılarda bulundu. Yazıcı “Kamulaştırmalarda devletin kurumlarının belirlediği fiyat bellidir. Kamulaştırma bedelleri, araziye verilecek bedeller her tarafta yayınlanıyor. Vatandaşın beyan ettiği emlak vergisi beyanları, rayiç bedeller ve tapu harçları. Bunlar emlakların bedellerini belirleyen durumlar. Vatandaşların evlerini yaparken kestirdiği faturalar, gösterdikleri harcama beyanları ve evlerinin karşılığında verdikleri vergiler kamulaştırmalarda esas alınır. Eğer vatandaşlar evlerinin bedellerini vergiden kaçmak için düşük tutarsa kamulaştırma mağduru olurlar. Mağdurlara baktığımızda 90 bin lira evlerine fiyat verilmiş. Bu fiyatlara ev almaları Rize’de mümkün değil. Bu mağduriyet ise vatandaşların beyanlarını düzeltmeden düzelecek bir durum değil” ifadelerini kullandı.