25.06.2013 tarih ve 9863 sayılı makam olurları gereğince yeni bir düzenleme yapılmış ve yurt dışına çıkış yapacak B1 ve B2 yetki belgesinde kayıtlı tüm otobüsler için 01.10.2013 tarihinden itibaren en az %25 doluluk oranı aranacağı şartı bu alanda faaliyet gösteren esnafı zor durumda bıraktı.
Konuyla ilgili daha önce çeşitli açıklamalarda bulunularak bu yanlış karardan dönülmesi istenmişti.
Uygulama nedeniyle zor durumda bu sektörde çalışan ve ekmek parasını bu sektörden kazanan Yetiş Murat Topaloğlu ve Karadeniz Seyahat sahibi İshak İslamoğlu mağduriyetlerini “Hopa Gümrük Şube Müdürlüğü’ne yazmış oldukları detaylı bir dilekçe ile kanun maddeleriyle bildirdiler. Dilekçede yer alan ifadeler ise şöyle:
BU UYGULAMA PROTOKOL GEREĞİ SADECE SURİYE İLE TÜRKİYE ARASINDA YAPILIYOR!
Türkiye ile Suriye arasında yapılan bir protokol gereği, sadece bu ülke taşıtları ve bu ülke üzerinden yapılan taşımalarda geçerli olmak üzere B2 yetki belgesi kapsamında yapılan tarifesiz yolcu taşımalarında %50 doluluk oranı şartı uygulanmaktaydı. Diğer sınır kapılarında uygulanmayan bu durumun suiistimal edildiği ve bir kısım taşımacıların yurda kaçak yoldan mal getirebilmek için yolcusuz veya a sayıda yolcu ile yurt dışına çıkış yaptıkları gerekçesiyle “ Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın” 25.06.2013 tarih ve 9863 sayılı makam olurları gereğince yeni bir düzenleme yapılmış ve yurt dışına çıkış yapacak B1 ve B2 yetki belgesinde kayıtlı tüm otobüsler için 01.10.2013 tarihinden itibaren en az %25 doluluk oranı aranacağı bildirilmiştir.
BU UYGULAMA BÜYÜK MAĞDURİYETLERE SEBEP OLUYOR!
Bu düzenlemeye göre başlatılmış olan uygulama otobüs firmalarını mağduriyetine yol açmaktadır. Şöyle ki öncelikli olarak otobüs firma temsilcilerinin ve şoförlerinin yeni uygulamadan bilgilerinin olmaması sebebiyle yolcularını Sarp Gümrük Sahası dışında indirdikleri için %25 doluluk oranı tespitinde zaman zaman sıkıntılar yaşanmakta ve bu durumun firmaların ve mevcut yolcuların mağdur olmalarına sebep olmaktadır.
Bununla birlikte uluslararası yolcu taşımanın önüne kısıtlama ve engel getirilerek önlenebileceği düşüncesi öncelikle yolcu ve taşımacı mağduriyeti yaratmaktadır. Ayrıca uygulamanın hayata geçirilebilmesi için K.Karayolu Taşıma Kanunu ve Mevzuatı açısından engeller bulunmaktadır. Alınan bu karar öncelikle 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve ilgili yönetmeliği ile çelişmektedir. Çelişen kısımları belirterek gerekirse KTK M adde5-Yetki Belgesi alma zorunluluğu ve taşıma hizmeti KTK Madde7-taşımacının yükümlülüğü KTK madde 11-ücret ve zaman tarifeleri ve hükümleriyle açıkça çelişmektedir.
Önceden belirlenmiş taşıma hattı ve seferler de %25 doluluğun sağlanamaması nedeniyle seferin gerçekleştirilememesi durumunda yukarıda ki kanun hükümlerinin taşımacı aleyhine uygulanacağı açıktır. Yasa ve yönetmeliğe göre yolcu taşımacılığında tarifeli ve düzenli seferlerin mücbir veya olağanüstü nedenlerin dışında iptal edilemeyeceği hükümleri açık ve anlaşılır olmasına rağmen alınan bu kararın uygulanması yasa gereği taşımacının bu sorumluluk ve yükümlülüklerinden intina edemeyeceği için zor görülmektedir.
YOLCU UĞRADIĞI ZARARDAN DOLAYI TAŞIMACIYI SUÇLAYABİLİR
Taşımacı otobüsün hareket saatine kadar bankodan veya internet üzerinden yolcuya bilet satabilmektedir. Doluluk oranının sağlanıp sağlanamadığını seferin önceden gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğini otobüsün hareket saatinden önce işletmecinin bilme ihtimali yoktur. Öğrence dahi yolcuya haber verebilme ihtimali bulunmamaktadır. Tarifeli ve düzenli seferlerin zaman ve ücret tarifelerinin genel müdürlükçe onaylanması zorunluluğu olmasına ve taşımacının bu sefer ve saatlere uyma zorunluluğuna rağmen böyle bir uygulamanın varlığı açıkça yolcu mağduriyetine de yol açacak ve taşımacı bu durumun izahını yolcusuna veremeyecektir.
Durum tüketici hakları açısından düşünüldüğünde ise yolcu uğradığı zararı otobüs firmasından talep edecektir. Ayrıca KTY Md.-46 ( Hizmetten yararlananın hakları) açısından değerlendirildiğinde taşımacı açısından hizmetin yerine getirilmemesi durumunda yolcuya tazminat hakkı tanımaktadır. Ayrıca bu seferler tarifeli ve düzenli karşılıklı seferler olduğunda gidişi boş dönüşü dolu olabilmektedir. Tam tersi de gerçekleşebilmektedir. Bu durumda otobüsün yurt içine girişine engel mi olunacaktır?
UYGULAMA TEK TARAFLI OLURSA BU KARRA YEREL TAŞIMACILARI MAĞDUR EDER
İki ülke arası yapılan taşımalar da partner firma uygulaması olduğundan, yapılan düzenlemenin karşı ülke otobüslerine uygulanmaması halinde bu tek taraflı kararın yerel taşımacıları mağdur edeceği ve bu durumdan yabancı ülke taşımacısı kârlı çıkacağından haksız rekabet ortamı oluşacaktır. Ülke taşımacılığımız da yaşanacak bu aksaklıklar sınır ticaretini de kötü yönde etkileyecektir.
Getirilen uygulama da uluslararası yolcu taşımalarında maksat doluluğu arttırmak ve amaç verimliliği sağlamaksa yurt dışındaki hiç çalışmayan veya çalışsa dahi doluluk oranını sağlayamayan hat ve seferlerin iptali yoluna gidilebilir. Arz ve talep dengesi gözetilerek işletmelerin yeni hat ve seferlerinde kısıtlamalara gidilebilirdi. Yapılan bu uygulamayla bizim mağduriyetimize ve hak kaybımıza yol açacağından açıklanan tüm bu sebeplerle mağduriyetimizin giderilmesi gereğini sonuç alınmaması halinde hukuki yollara başvurulacağı bilgisini arz ve talep ederiz.
Yetiş Murat Topaloğlu ve İshak İslamoğlu, yanlışın görüleceği ve bu uygulamanın kaldırılacağı inancını taşıdıklarını belirterek; “Biz Hopa Gümrük Şube Müdürlüğümüze yukarıdaki dilekçede her şeyi gayet açık bir şekilde kanuni maddelerini de yazarak ilettik. Biz taşımacılık yaprak evimize ekmek götüren esnafız. Bu durum başından belirttiğimiz gibi sadece Suriye Sınırında görülmekte ve orada uygulanmaktadır.
Biz her şeyi yetkililere yazılı dilekçeyle ulaştırdık. Kayıt numaralarını aldık. Haklarımızı kanuni ve hukuki yollardan aramaya devam edeceğiz. Çünkü bizim de geçindirmekle yükümlü olduğumuz ailemiz, çocuklarımız, geleceğimiz var. Yetkililerden ricamız, konunun çok önemli olduğunu, bu alanda çözüm için çalışma yapılması gerektiği bilincinin bir an önce oluşması ve sesimize kulak verilmesidir. Yerel basınımızdan, STK’lardan bize destek olunmasını istiyoruz. Bu konuda başta sayın valimiz Kemal Cirit olmak üzere tüm bürokratlarımızdan mağdur vatandaş olarak ilgi ve destek beklemekteyiz. Bu yüzde 25 şartı bizi çeyrek esnaf durumuna düşürdü” ifadelerini kullandılar.