Rize'de ilkel kabile dönemlerinde uygulanan mal takasıyla ticaret (TRAMPA) olayı çay sektöründe yaşanmaya başladı.
Rize'nin Çayeli İlçesi'nde bir özel sektör kuruluşu, kilosunu 75 kuruşa aldığı yaş çayın ödemelerini yarısını para, diğer yarısını da yağ, makarna, un ve şeker gibi gıda maddeleri vererek yapıyor.
Madenli Beldesi'ndeki Öksüzler Çay Fabrikası, yaş çayın bedellerini ilginç bir yöntemle ödüyor. Fabrika sahibi Mehmet Öksüz'ün başlattığı uygulama ile kilosu 75 kuruşa alınan yaş çayın tutarının yarısı peşin para ile ödeniyor. Diğer yarısının tutarı kadar da yağ, makarna, un ve şeker gibi ürünleri veriliyor.
Sattığı çayın tamamını peşin para olarak almak isteyen üreticilere ise kiloda 5 ya da 10 kuruş eksik ödeme yapılıyor.
PEŞİN PARA DAHA ÇOK TERCİH EDİLİYOR
İşletme Müdürü İsmail Şişman da, yaş çay karşılığında üreticilere ödeme seçenekleri sunduklarını belirterek, "Yarısı peşin para, yarısı kuru çay; yarısı peşin para, yarısı gıda veya isteyene hepsi peşin para ancak bir miktar düşük oluyor. Üreticilerimiz hangisini tercih ediyorsa alacaklarını o şekilde tahsil ediyor. Değişik gıda ürünleri alma imkanı sunuyoruz. Bunların arasında fasulye, mercimek, yağ, makarna ve un gibi gıdalar var. İlk çay sürgününde genellikle kumanyaya karşı ilgi olmuyor. Genelde son sürgünlerde kumayna tercih ediliyor. Üreticilerimiz uygulamadan memnun. Ancak tabi ki peşin para daha fazla tercihe diliyor" diye konuştu.
YAŞ ÇAY TABAN FİYATI 1 LİRA 10 KURUŞ OLARAK AÇIKLANMIŞTI
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu yıl çay çayın taban fiyatını 1 lira 10 kuruş olarak açıklamıştı. Çaykur, bu fiyattan üreticilerinden çay alırken özel sektör kuruluşları 60 kuruş ile 90 kuruş arasında değişen fiyatlarda üreticilerden yaş çay satın alıyor. Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yıllık ortalama 1 milyon 200 bin ton yaş çay hasadının yarısını 47 fabrikası bulunan Çaykur, diğer yarısını ise sayıları 300 civarında olan özel sektör kuruluşları alıyor. 1 milyon 200 bin ton yaş çay karşılığında ise yılda ortalama 220 bin ton dolayında kuru çay üretimi gerçekleştiriliyor.
YARI FİYATINA ALIYORLAR
Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç, bazı özel sektör işletmelerinin, peşin teklif ettiği fiyatın, olması gereken fiyatın yarı konumda olduğunu söyledi. Paliç, “İnsanlar çaresizlikten veriyor. Çünkü paraya ihtiyacı var. Maliyet bu fiyatın üstünde. Ancak Çaykur’a istesek de satamıyoruz çünkü kota sorunu var. Çaykur’un günlük alım kotasının 2 bin ton artırılmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu.