Hasan Fehmi Demir
RİZE (İHA) - Çay bahçelerindeki hazırlıklarını tamamlayan müstahsiller önümüzdeki günlerde açılması beklenen 2022 yaş çay sezonu için gün saymaya başladı.
Mayıs ayına girilmesiyle 2022 yaş çay sezonun açılmasına artık günler kaldı. Bu nedenle çay bahçelerine inen vatandaşlar ilk olarak bahçelerinin temizliklerini tamamladı. Çay bitkisinin aralarında çıkan yabani otlar temizlenerek bitkilerin ve dikilmiş olduğu bölgenin oksijen alması kolaylaştırıldı. Sonrasında ise gübreleme işlemi başladı. Öncesinde oranı belirlenen gübreler temizlik işleminin hemen ardından çay bahçelerine dağıtıldı. Bazı vatandaşlar ise bu yıl gübreye gelen zamdan ötürü bahçelerine gübre vermeyi tercih etmedi. Mart ayı ve Nisan ayı boyunca zaman zaman görülen kar yağışı ise bu yıl gübre veren vermeyen bütün vatandaşların işine yaradı. İlkbahar mevsiminde de süren kar yağışının ardından yetkililer çay da verimin yüksek derece de artacağı ifade edildi.
“Kar berekettir”
Kar yağışlarının tüm bitkilerde olduğu gibi çayda da verimin artmasına neden olacağının altını çizen Ziraatçılar Derneği Başkanı Müfit Akman “Kar yapısı gereği amonyak içerir. Havada yüzde 78 azot var, hidrojenle birlikte, toprağa inmesiyle birlikte bitkilerin alamadığı kalsiyum, potasyum, demir gibi bileşiklerin alımını kolaylaştırır. Hiçbir su bitkinin kök hücrelerine kadar inmez ama kar suyu iner. Bizde Doğu Karadeniz bölgesinde son yılların, belki de 30-40 yılda yağmadığı şekilde mart ayını karla geçirdik. Gübre fiyatlarındaki artışla birlikte Mevla’nın bölgemize bahşettiği bu efsunlu ürüne bir katkısı diyorum ben. Çay bitkisi tarafından alınamayan azotun kar sayesinde alımı kolaylaşacak” dedi.
Yıllardır vurulan gübre nedeniyle çay bitkisinde bir alışkanlığı meydana geldiğini bu nedenle gübre vermeyen üreticilere 1. sürgünden sonra gübre vermesi tavsiyesinde bulunan Akman “Şu anda gübre alamıyoruz, pahalı, vermeyeceğiz gibi söylemler var. Bizim çay bitkimizin bir alışkanlığı var. Kimyasal gübre vererek organik gübre veremediğimiz için bir takviyeye ihtiyacı var. Hiç gübre vermezsek üründe düşüş olur, toprakta ve bitkide stres olur. Biz geçen yıl yaşanan pademi de 1. sürgünü toplayın gübrenizi öyle verebilirsiniz. Şu anda da üretecimiz gübre vermeyi düşünmüyorsa 1. Sürgünü topladıktan sonra geçen yıl verdiği gübrenin yarısını versin. Hem israfı önlemiş olur hem de boşa giden parası olmaz. Bu nedenle de gübrelemede dikkat etmemiz gereken bazı hususlar var. Bizler üreticilerimize 1 dekara 60-70 kilogram gübre uygulaması yapmasını bunu mart ayının bitmesiyle nisan ayında yüzde 60’ını, 1. sürgün sonunda da yüzde 40’ını vermelerini öneriyoruz” şeklinde konuştu.
"Fazla kimyasal gübre kullanmak fazla ürün almak değildir"
Çay bitkisinin yetişmesi gerektiği Ph değerinin 5 buçuk olmasına rağmen bu değerin 4’ün altına düştüğünün altını çizen Akman “Çay bahçelerine bakmadığımız gibi 5 buçuğun altına düşmüş bir PH değerleri var. Üreticilerimiz sadece ekonomik getiri bakımından yeşil aksama, sürgüne bakıyor ama toprak yapımız hızla bozuluyor ve bozulmuş. Şu anda 4'ün altına düşmüş PH seviyesi var. Çay bitkisi 5 buçuk-6 buçuk PH'da yetişen bir bitki. Bizim bunu düzeltmemiz lazım. Gelecek günler daha zor günler, daha verimsiz günler, daha kalitesiz ürünler bekliyor bizi. Bunun için de 30 yıldır devam eden bir budama projesi var. Çay bahçelerinin kazmasını üreticiye gerçekleştiremedik. Gönüllülük ilkesiyle yapan üreticilerimiz var ama bundan sonraki süreçte 7'de bir yapılacak 20 santimetre altında yapılacak budamanın toprak düzenleyici dediğimiz tarım kireci dediğimiz bileşikleri atarak 8-10 santimetre çapalama yaparak çay bahçelerindeki toprağın bozukluğunu giderip 2-3 yıl içerisinde verimli hale getirebilir” diye konuştu.
Gübrenin dekar başına 100 ile 150 kilogram arasında verilmesi gerektiğini hatırlatan Akman “Tarım kirecinin budanmış alanlarda uygulanması dekara 100-150 kilogram attıkları zaman bu yeterlidir. Üreticilerimize gübrelemede yaptıkları hatayı ve 8 bin 500 TL fiyatındaki gübreden tasarruf etmelerini öneriyoruz. Fazla kimyasal gübre kullanmak fazla ürün almak değildir. Bizim topraklarımızda PH değerleri düştüğü için şu anda mevcut 26 can gibi gübrelerde kullanılır. Bu gübreler yağışlı bölgemizde çok çabuk eridiği için bitki azot ihtiyacından fazla azot bulunduruyor ve aşırı derecede üst üste bu gübreler kullanılırsa toprak yapısı bozuluyor. 3 yıl sonra verimsizleşme ve bitkide kurumalar başlıyor. Bu nedenle de üreticilerimize verilen bilgilendirmede analiz yaptırabiliyorlarsa yaptırsınlar. Yaptırılamıyorsa yaptırılmış olan analizler sonucuna göre tavsiye edilen 25-5-10 gübreyi kullanmalarını öneriyoruz” ifadelerini kullandı.